เปิดเรื่องราว “เซอร์ไอแซก นิวตัน” คิดทฤษฎีแรงโน้มถ่วงออกตอน “ทำงานจากที่บ้าน” ในภาวะโรคระบาด

เมื่อครั้งที่ระบาดครั้งใหญ่ในลอนดอน (Great Plague of London) เกิดขึ้นระหว่างปี 1665-1666 “ไอแซค นิวตัน” ซึ่งในขณะนั้นยังไม่ได้รับตำแหน่งท่านเซอร์ มีอายุเพียง 20 ปีเศษ เขาเป็นเพียงนักศึกษาของวิทยาลัยทรินิตี้ คอลเลจ มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์

โดยในอีก 200 ปี หลังจากนั้น นักวิทยาศาสตร์จึงได้ค้นพบแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดการระบาด และแม้ขณะนั้นจะยังไม่มีใครทราบสาเหตุที่แท้จริงของโรค แต่ผู้คนในยุคนั้นก็ได้ทำบางสิ่งบางอย่างที่เราทำในยุคนี้ เพื่อหลีกเลี่ยงการเจ็บป่วย

เมื่อปี 1665 ได้มีมาตรการที่คล้ายกับมาตรการ “ระยะห่างทางสังคม” (Social Distancing) ในยุคปัจจุบัน ซึ่งถือเป็นเครื่องมือด้านสาธารณสุขที่ถูกนำกลับมาใช้อีกครั้ง โดยหน่วยงานรัฐบาล โรงเรียน ธุรกิจต่างๆ อนุญาติให้พนักงานสามารถทำงานจากบ้านได้ เพื่อชะลอการแพร่ระบาดของโควิด-19

วอชิงตัน โพสต์ เล่าย้อนไปถึงในยุคนั้น มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ อนุญาตให้นักศึกษาเรียนจากบ้านได้ สำหรับนิวตันแล้ว นั่นหมายถึงเขาต้องเดินทางกลับไปยังคฤหาสน์ที่เมือง “วูลส์ธอร์ป” ซึ่งห่างจากเมืองเคมบริดจ์ไปทางตะวันตกเฉียงเหนือราว 96 กิโลมตร

แม้จะไม่มีอาจารย์คอยประสาทวิชาความรู้ให้ แต่นิวตันดูเหมือนจะสามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้ดี ในภายหลัง ช่วงระยะเวลากว่าหนึ่งปีที่นิวตันไม่ต้องเข้ามหาวิทยาลัย ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ปีมหัศจรรย์” (annus mirabilis) ของเขา

ในตอนแรก ยังคงทำการแก้โจทย์คณิตศาสตร์ที่ได้ทำในสมัยอยู่มหาวิทยาลัย และเอกสารที่เขาเขียนเกี่ยวกับเรื่องนี้ ได้กลายมาเป็น “แคลคูลัส” ต่อมา เขาได้ซื้อแท่งแก้วปริซึ่ม และทำการทดลองในห้องนอน ด้วยการเจาะรูที่หน้าต่าง เพื่อให้ลำแสงขนาดเล็กส่องผ่านเข้ามาได้ และได้พัฒนาเป็นทฤษฎีด้านเลนส์

ในสวนที่บ้านของเขา มีต้นแอปเปิลต้นหนึ่ง และที่นั่นเองคือต้นกำเนิดของกฎความโน้มถ่วงสากลของนิวตัน (Newton’s law of universal gravitation) ที่ได้รับการยอมรับไปทั่วโลก

ต้นแอปเปิลที่บ้านของเซอร์ไอแซก นิวตัน

เรื่องราวที่ว่า นิวตันได้ไปนั่งที่ใต้ต้นแอปเปิล และถูกลูกแอปเปิลหล่นใส่ศีรษะ และทันใดนั้นเองที่เขาได้เข้าใจถึงทฤษฎีแรงโน้มถ่วงและการเคลื่อนไหว ล้วนแต่เป็นเรื่องที่แต่งขึ้นมาทั้งสิ้น

แต่จากข้อมูลของ “จอห์น คอนดุต” ผู้ช่วยของเขา ได้อธิบายว่า “…ในขณะที่กำลังนั่งครุ่นคิดอะไรบางอย่างในสวน จู่ๆ เขาก็คิดได้ว่าพลังของแรงโน้มถ่วงในลักษณะเดียวกัน (ที่ทำให้ผลแอปเปิลหล่นลงจากต้นมาสู่พื้น) ไม่ได้จำกัดอยู่แค่ระยะทางจากพื้น แต่จะต้องขยายออกไปมากกว่าที่เคยคาดไว้ เขาพูดกับตัวเองว่า “ทำไมมันจึงไม่สูงเท่าดวงจันทร์”

การระบาดในครั้งนั้น คร่าชีวิตประชาชนในลอนดอนถึง 1 ใน 4 และนับเป็นหนึ่งในการระบาดครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 400 ปี นอกเหนือจาก “มรณะดำ” (Black Death) หรือโรคระบาดที่รุนแรงที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ ซึ่งแพร่กระจายแรงสุดในยุโรปช่วงปี 1347-1353

นิวตันกลับมายังเคมบริดจ์ เมื่อปี 1667 พร้อมกับทฤษฎีต่างๆ ที่เขาได้คิดค้นขึ้น ภายใน 6 เดือนต่อมา เขาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนักวิจัยในมหาวิทยาลัย และอีก 2 ปีต่อมา นิวตันได้เป็นศาสตราจารย์

ดังนั้น เราอาจใช้ช่วงเวลาของการระบาดของโควิด-19 ครั้งนี้ เพื่อเข้าสังคมน้อยลง และหากสถานที่ทำงานบางแห่งอนุญาตให้พนักงานสามารถทำงานจากที่บ้านได้ นี่อาจเป็นเวลาที่เหมาะสม ที่เราจะสามารถพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ทั้งต่องานและสังคมได้