รู้จักลาย ‘มรดกโลกบ้านเชียง’ ที่ใช้ในชุดนักกีฬาทีมชาติไทย Olympics Paris 2024

แบรนด์เสื้อกีฬาไทยส่วนใหญ่มักเน้นการทำตลาด สร้าง Brand Awareness คือการรับรู้และภาพลักษณ์ที่ดีของแบรนด์ รวมทั้งยอดขาย ผ่านการเป็นผู้สนับสนุนการแข่งขันกีฬาต่างๆ

หลายคนคงได้เห็นผ่านตากันบ้างแล้ว กับ ชุดแข่งขันและชุดเดินทาง ของทัพนักกีฬาทีมชาติไทย ที่จะสวมใส่ไปเข้าร่วมมหกรรมกีฬาโอลิมปิกเกมส์ 2024 ‘ปารีสเกมส์’ ระหว่างวันที่ 26 ก.ค. – 11 ส.ค. นี้

ปีนี้ ‘แกรนด์สปอร์ต’ ผู้สนับสนุนอย่างเป็นทางการของคณะกรรมการโอลิมปิคแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้ออกแบบและผลิตชุดให้นักกีฬาทีมชาติไทย ภายใต้แรงบันดาลใจว่า “Be Our Spirit” โดยมีจุดเด่นที่สำคัญคือการใช้ ลวดลาย “มรดกโลกบ้านเชียง”

เรามาทำความรู้จัก ‘แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง’ 1 ใน 7 มรดกโลกของไทยกันก่อน

เมื่อปี พ.ศ. 2535 องค์การยูเนสโก (UNESCO) ขึ้นทะเบียนให้ ‘แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง’ เป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม ‘บ้านเชียง’ ตั้งอยู่ที่ ต.บ้านเชียง อ.หนองหาน จ.อุดรธานี มีการค้นพบว่า บริเวณนี้เคยเป็นที่อยู่อาศัยของที่ฝังศพของคนก่อนประวัติศาสตร์ คือยุคโลหะ เมื่อราว 5,000 กว่าปีมาแล้ว

เป็นที่ตั้งถิ่นฐานยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ แสดงวิวัฒนาการทางวัฒนธรรมสังคม และเทคโนโลยีของมนุษย์ ทั้งเรื่องการเกษตร การผลิต และการใช้โลหะ โดยศิลปะเครื่องปั้นดินเผาของบ้านเชียงที่ค้นพบ มีทั้งภาชนะดินเผาสมัยต้น สมัยกลาง และสมัยปลาย ซึ่งล้วนมีเอกลักษณ์โดดเด่น

เลือกลวดลายสะท้อนมรดกไทย ที่คนทั่วโลกยอมรับ

นายธิติ พฤกษ์ชะอุ่ม รองประธานอำนวยการ บริษัทในเครือแกรนด์สปอร์ต กล่าวถึงลวดลายที่นำมาใช้ในการออกแบบชุดนักกีฬาทีมชาติไทย ในโอลิมปิกปารีส 2024ว่า เพื่อสะท้อนถึงความเป็นไทยและมรดกไทย ที่ได้รับการยอมรับจากคนทั้งโลก คือ ‘มรดกโลกบ้านเชียง’ เป็นการส่งต่อจิตวิญญาณ จากบรรพบุรุษผสมผสานกับความเป็นสากลในปัจจุบัน

โดย ‘แกรนด์สปอร์ต’ ได้วิจัยค้นคว้า และประชุมร่วมกับผู้อำนวยการศูนย์ออกแบบสร้างสรรค์ผ้าและสิ่งทอ (FTCDC) มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี รวมทั้งได้ขอข้อมูลและคำแนะนำจากพิพิธภัณฑ์บ้านเชียง กรมศิลปากร และไปคุยกับชุมชนชาวบ้านเชียง ที่ยังคงสืบสานเรื่องของการทอผ้า การย้อมผ้าคราม และทำเครื่องปั้นลายบ้านเชียง ซึ่งมีเอกลักษณ์เฉพาะ และมีชื่อเสียงเป็นที่น่าจดจำ จึงนำลวดลายสีผ้าครามและความรู้ต่างๆ เหล่านี้มาประยุกต์ออกแบบชุดแข่งขันและชุดเดินทางให้สวยงามในมหกรรมเวทีระดับโลก ทั้งยังให้ความสำคัญเรื่องของนวัตกรรมเสื้อโปโลรีไซเคิลจากขวดพลาสติก ช่วยลดปัญหาโลกร้อนอย่างยั่งยืน

นอกจากนี้ ทีมงานของแกรนด์สปอร์ตได้พูดคุยกับนักกีฬารวมถึงเจ้าหน้าที่ทีม เพื่อให้การผลิตชุดออกมาอย่างเหมาะสมกับนักกีฬามากที่สุด มีการวัดตัวนักกีฬาอย่างละเอียดเพื่อให้นักกีฬามั่นใจได้ว่าได้สวมใส่เสื้อผ้าที่พอดีตัว แล้วก็สามารถทำการแข่งขันได้ดีด้วย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ธีระยุทธ์ เพ็งชัย ผู้อำนวยการศูนย์ออกแบบสร้างสรรค์ผ้าและสิ่งทอ FTCDC มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี เปิดเผยว่า ทางแกรนด์สปอร์ตได้เข้ามาที่ศูนย์ฯ ขอให้เป็นที่ปรึกษาเรื่องการนําเอาภูมิวัฒนธรรมของอุดรธานี ก็คือลวดลายของบ้านเชียง นำมาใช้เป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบชุดแข่งขันกีฬา ซึ่งทางแกรนด์สปอร์ตมีไอเดียและมีแนวคิดอยู่แล้ว ขณะที่ทางศูนย์ฯ ก็ช่วยมาเติมเต็มในเรื่องขององค์ความรู้แล้วก็เรื่องของภูมิปัญญา แล้วก็เอกลักษณ์ที่สำคัญของลวดลายของบ้านเชียงนำมาใช้ในการออกแบบชุด ซึ่งจากการทำงานร่วมกันนี้ ผลงานที่แกรนด์สปอร์ตออกแบบก็ได้สะท้อนโดยการนำเอาลวดลายของบ้านเชียงมาใช้ประยุกต์ในการออกแบบเป็นลวดลายของชุดการแข่งขันกีฬาได้อย่างลงตัวแล้วก็สวยงาม ที่สำคัญก็คือมีความโดดเด่น ในเรื่องของการนำเอาลวดลายมาปรับใช้ รวมถึงเรื่องของโทนสีด้วย ซึ่งน่าจะเป็นชุดกีฬาที่สื่อถึงความเป็นไทยในเวทีโลกได้ดีมาก

ขณะที่ กนกวลี สุริยะธรรม ผู้อำนวยการ พิพิธภัณฑ์แห่งชาติ บ้านเชียง กล่าวว่า ลวดลายที่แกรนด์สปอร์ตได้นำมาใช้ในการออกแบบบางส่วนก็ได้รับแรงบันดาลใจแล้วก็พัฒนาต่อยอดออกมาจากโบราณวัตถุ ที่พบในแหล่งวัฒนธรรมบ้านเชียง ตลอดจนลวดลายจากการทอผ้าของชุมชน ซึ่งหลักฐานการทอผ้าก็มีในชุมชนบ้านเชียงมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ แล้วก็ยังคงอยู่ในวิถีชีวิตปัจจุบันของชุมชนชาวบ้านเชียง ซึ่งเราทำผ้าย้อมครามเป็นหลัก ก็ถือเป็นโอกาสดีที่ทางแกรนด์สปอร์ต ทางคณะกรรมการโอลิมปิคแห่งประเทศไทยฯ ให้โอกาสชุมชนบ้านเชียงได้นำเสนอองค์ความรู้ วัฒนธรรม แล้วก็ตัวชุมชนของเราให้ออกไปสู่สายตาชาวโลกในภาพลักษณ์ของการกีฬา ซึ่งจะเป็นการเปิดโอกาสมากกว่าการเป็นแหล่งท่องเที่ยวให้ชุมชนแล้วก็ให้ชาวโลกได้รู้จักมากยิ่งขึ้น

ความรู้สึกของตัวแทนนักกีฬาทีมชาติไทย เมื่อได้ใส่ชุด

‘ปอป้อ’ ทรัพย์สิรี แต้รัตนชัย นักกีฬาแบดมินตันทีมชาติไทย กล่าวว่า “ชุดแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ในปีนี้ได้รับแรงบันดาลใจมาจากลายไทยมรดกโลกบ้านเชียง จังหวัดอุดร ซึ่งป้อภูมิใจมากๆ เพราะว่าเกิดที่จังหวัดอุดร และที่สำคัญลายไทยบ้านเชียงของเราจะได้ไปสู่ปารีสเมืองแฟชั่น ซึ่งป้อภูมิใจมากจริงๆ ค่ะ สำหรับการแข่งขันในครั้งนี้ก็รู้สึกดีใจค่ะที่ได้เป็นตัวแทนของประเทศไทยไปแข่งโอลิมปิกเกมส์อีกครั้ง ซึ่งครั้งนี้ก็เป็นครั้งที่ 3 ของป้อ ก็จะพยายามทำเต็มที่แล้วก็ให้ดีที่สุด อย่าลืมส่งกำลังใจเชียร์ป้อและนักกีฬาทุกคนด้วยนะคะ”

‘มิกกี้’ อธิษฐ์ มิเคล โรมานิค นักกีฬาเรือใบทีมชาติไทย เปิดเผยว่า “ผมว่าชุดแข่งขันและชุดเดินทางสวยมากครับ ผมชอบสีสันสีน้ำเงินสีแดง เหมือนกับสีธงชาติไทย ผมว่าสวยมากเลยครับ อยากให้ทุกคนตามเชียร์กองทัพไทยไปปารีส 2024 นะครับและเชียร์กีฬาเรือใบด้วยนะครับ Go Thailand”

ชุดกีฬานั้นไม่ได้มีประโยชน์แค่ใส่แล้วเท่อย่างเดียว ยิ่งชุดของนักกีฬาทีมชาติ ย่อมเป็นการสะท้อนจิตวิญญาณของ ‘นักกีฬา’ แต่ละประเทศสู่สายตาคนทั่วโลกด้วย

ภาพและข้อมูล : grandsport1961

อ้างอิง : 

ประวัติศาสตร์จังหวัดอุดรธานี 

เครื่องปั้นดินเผาบ้านเชียง

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ บ้านเชียง อุดรธานี

ระบบฐานข้อมูลแหล่งมรดกโลก สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม