รวมข้อเสนอแก้ปัญหา PM 2.5 จากภาคส่วนต่างๆ ถึงรัฐบาลไทย

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ขอไอเดียลดฝุ่น PM 2.5 workpointTODAY รวบรวมมาให้

วันที่ 15 ธ.ค. 2563 นายวราวุธ ศิลปอาชา รัฐมนตรีว่าการกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ขอความร่วมมือประชาชนร่วมกันออกแบบนโยบายแก้ปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ที่ประเทศไทยกำลังเผชิญอยู่ขณะนี้ workpointTODAY ได้รวบรวมข้อเสนอจากภาคประชาชน และหน่วยงานต่างๆ ที่เสนอแนวทางกับรัฐบาลไว้ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา

ข้อเสนอในการยกระดับมาตรฐานน้ำมันเชื้อเพลิง เป็นข้อเสนอหลักๆ ที่หลายฝ่ายกล่าวถึงมาโดยตลอด เพราะสาเหตุหลักของฝุ่น PM 2.5 มากกว่าร้อยละ 70 มาจากการเผาไหม้ของน้ำมันดีเซลที่ไม่สมบูรณ์ หนึ่งในผู้เสนอคือ วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) โดย รศ.วงศ์พันธ์ ลิมปเสนีย์ กรรมการสาขาวิศวกรรมยานยนต์ วสท. กล่าวไว้เมื่อวันที่ 23 เม.ย. 2562 ว่าไทยมียอดจดทะเบียนรถยนต์สะสม 20 ล้านคัน และมี 10.3 ล้านคันจดทะเบียนในกรุงเทพฯ และเป็นรถเครื่องยนต์ดีเซลถึง 2.6 ล้านคัน ซึ่งใช้มาตรฐานยูโร 1 2 3 4 หากใช้ยูโร 5 จะลดปริมาณฝุ่นควันจากท่อไอเสียได้ พร้อมชี้ว่า กระทรวงอุตสาหกรรม ควรเร่งรัดความร่วมมือกับผู้ผลิตเพื่อยกระดับการผลิตรถยนต์มาตรฐานยูโร 5 สำหรับรถยนต์ทุกคันภายในปี 2564 และวางแผนเตรียมยกระดับเป็นมาตรฐานยูโร 6 ภายในปี 2565 เพราะจะช่วยลดการปล่อย PM 2.5 จากรถยนต์ใหม่ลงได้ถึงร้อยละ 80

อีกหนึ่งข้อเสนอของ วสท. คือ การใช้น้ำมันไบโอดีเซล B20 ในรถยนต์ดีเซล จะทำให้การเผาไหม้ดีขึ้น ช่วยลดการปล่อยควันดำสาเหตุของฝุ่น PM 2.5 และรัฐบาลต้องเข้มงวดในการตรวจสภาพรถยนต์เก่า โดยใช้มาตรการตรวจสอบการปล่อยไอเสียอย่างจริงจังและเก็บภาษีรายปีเพิ่มขึ้นเพื่อจูงใจให้ผู้ใช้รถเปลี่ยนซื้อรถคันใหม่แทนการเสียค่าใช้จ่ายบำรุงรักษาที่สูง

ขณะที่ รศ.ดร.มาโนช โลหเตปานนท์ ผู้อำนวยการสถาบันการขนส่ง จุฬาฯ เสนอในเวทีจุฬาฯ เสวนา นักวิชาการจุฬาฯ วิเคราะห์ปัญหาและเสนอมาตรการ แก้ปัญหาฝุ่น PM2.5 อย่างไรให้ยั่งยืน เมื่อ 6 ก.พ. 2563 ระบุว่ามาตรการที่เป็นไปได้ในการบริหารรถเก่า ที่นอกจากเข้มงวดการตรวจสภาพรถประจำทุกปีแล้ว ควรปรับเพิ่มอัตราภาษีประจำปีรถมีอายุเกิน 7 หรือ 10 ปี และจำกัดอายุการใช้งานรถในเขตเมืองไม่ให้มีอายุเกิน 10 ปี ตลอดจนส่งเสริมให้ลดการใช้รถส่วนบุคคล โดยการยกระดับรถขนส่งมวลชนและปรับปรุงการให้บริการ ทดแทนรถเก่าด้วยรถใหม่ที่มีคุณภาพสูง ส่งเสริมโครงข่ายรถเมล์ให้สามารถทำหน้าที่เป็นระบบป้อนให้ระบบรถไฟฟ้าที่กำลังทยอยเพิ่มมากขึ้น

ซึ่งสอดคล้องกับ ข้อเสนอของ “กลุ่มอิสระ Mayday” ที่ได้ยื่นข้อเสนอลดปัญหาฝุ่น PM2.5 ต่อสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 23 ม.ค. 2563 โดย น.ส.วิภาวี กิตติเชียร ตัวแทนกลุ่มอิสระ Mayday ระบุว่า มาตรการส่งเสริมใช้ระบบขนส่งสาธารณะ จะต้องปรับปรุงมาตรฐานบริหารเวลาอย่างมีประสิทธิภาพ โดยให้ช่องทางพิเศษกับระบบขนส่งสาธารณะเป็นของตัวเอง เช่น บัสเลน รวมทั้งลดค่าใช้จ่ายการเดินทาง 50-30 % และเปลี่ยนรถใหม่ ครอบคลุมทุกเส้นทาง

ในส่วนภาคการเกษตร นายสนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย ระบุไว้ว่า PM 2.5 เดินทางไกลได้หลายร้อยกิโลเมตร วงจรเวลาของฝุ่น PM 2.5 ในประเทศไทย สัมพันธ์กับพฤติกรรมของคน โดยเริ่มประมาณเดือนสิงหาคม ควันจะพัดพาฝุ่นจิ๋วจาการเผาทางการเกษตรจากเกาะสุมาตราเข้ามาทางภาคใต้ของไทย เดือนพฤศจิกายนในภาคกลางมีการเผาไร่อ้อยพัดพาฝุ่นเข้ามา เมื่อเจอกับสภาพอากาศปิด จะยิ่งสร้างผลกระทบในพื้นที่ภาคกลาง ถัดมาในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ มีนาคมในภาคเหนือจะเริ่มมีหมอกควันฝุ่นจิ๋วจากการเผาตอซังการเกษตรและไฟป่า และสรุปออกมาเป็นข้อเสนอว่า มาตการลดการเผาในที่โล่ง กำหนดช่วงเวลาห้ามเผาขยะ ชีวมวล วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรหรือผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรให้ชัดเจน สร้างเตาเผาที่มีระบบควบคุมมลพิษทางอากาศในแต่ละพื้นที่เพื่อประชาชนใช้ร่วมกันโดยมีหน่วยราชการดูแลอย่างใกล้ชิด ส่งเสริมวิธีการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

กำหนดมาตรฐานการปล่อยฝุ่นละอองจากโรงงานใหม่ เป็นอีกหนึ่งข้อเสนอจาก วสท. โดยกำหนดมาตรการด้านโรงงานอุตสาหกรรมและกิจกรรมใช้ฟอสซิลเป็นเชื้อเพลิง กำหนดค่ามาตรฐานการปล่อยฝุ่นที่ปลายปล่องใหม่ เพิ่มประเภทโรงงานเพื่อให้ติดตั้งอุปกรณ์ตรวจวัดคุณภาพอากาศแบบอัตโนมัติที่ปลายปล่อง เก็บภาษีการปล่อยมลพิษทางอากาศ

นอกจากนี้ยังมีข้อเสนอเกี่ยวกับผังเมืองและพื้นที่สีเขียว ได้แก่ การควบคุมการขยายตัวของอาคารสูงตามแนวรถไฟฟ้าและถนนที่ตัดขึ้นใหม่ให้มีระยะห่างช่องทางของลมพัดผ่าน การเพิ่มพื้นที่สีเขียวเพิ่มต้นไม้ในเมืองอีกด้วย