ความยิ่งใหญ่ของสุสานจิ๋นซีฮ่องเต้ เมืองซีอาน มณฑลส่านซี

สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้ถือเป็นหนึ่งในมรดกโลกทางวัฒนธรรมของจีน โดยตั้งอยู่ที่เมืองซีอาน มณฑลส่านซี โดยในขณะนี้การขุดสุสานทั้งหมดยังไม่เสร็จสิ้น และทางรัฐบาลจีนเองก็ยังไม่มีเส้นตายว่าการขุดสำรวจจะต้องเสร็จภายในเมื่อใด โดยเหตุผลหลักเพราะการที่จะขุดสำรวจเพื่อนำตุ๊กตาดินเผาขึ้นมานั้น จะต้องใช้เทคโนโลยีและความระมัดระวังอย่างสูงเพื่อไม่ให้สีที่ติดที่อยู่บนตัวตุ๊กตาดินเผาลอกออก

สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้นี้ถูกค้นพบโดยบังเอิญในปี 1974 เมื่อกลุ่มชาวนาในพื้นที่จะไปขุดหาบ่อน้ำ แต่ว่าไปค้นพบเครื่องปั้นดินเผาโบราณ ก่อนที่จะแจ้งทางการและเกิดการขุดขนานใหญ่จนพบตุ๊กตาดินเผาจำนวนมาก

ทั้งนี้ ในพื้นที่พิพิธภัณฑ์สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้ มีห้องโถงสุสานหลักๆ ทั้งสิ้น 3 ห้อง โดยห้องแรกเป็นห้องขนาดใหญ่ที่สุด มีการขุดค้นพบตุ๊กตาดินเผา นำมาบูรณะ และนำมาจัดยืนเรียงตามเดิมแล้ว ซึ่งถูกวางอยู่ในตำแหน่งคล้ายการจัดทัพสำหรับออกรบ โดยกลุ่มที่อยู่หน้าสุดเป็นเหมือนทหารหน่วยกล้าตาย พลธนูอยู่ด้านหลังห่างออกไป เป็นต้น  หุ้นปั้นดินเผาทั้งหมดที่อยู่ในห้องนี้มีทั้งหมดประมาณ 6 พันตัว

ส่วนห้องที่ 2 มีขนาดเล็กกว่า และพื้นที่จำนวนมากของห้องนี้ยังไม่ถูกขุดเพื่อนำตุ๊กตาดินเผาออกมา โดยสาเหตุหลักก็เพื่อเหตุผลด้านการอนุรักษ์ เนื่องจากสีที่อยู่บนตัวตุ๊กตาดินเผาเหล่านี้ เมื่อถูกขุดเปิดหน้าดินขึ้นมาแล้วสัมผัสอากาศ สีที่อยู่บนตัวตุ๊กตาดินเผาจะเกิดการทำปฏิกิริยาทางเคมีกับอากาศ และทำให้สีหายไปในเวลาเพียงไม่กี่วินาที ซึ่งนี่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นกับตุ๊กตาดินเผาในห้องที่ 1 จึงทำให้ตุ๊กตาในห้องที่ 1 กว่า 6 พันตัวแทบจะไม่เหลือสีติดอยู่ที่ตัวตุ๊กตาดินเผาเลย

อย่างไรก็ตาม ทางรัฐบาลจีนเองได้มีการนำเทคโนโลยีมาใช้ในการสำรวจและอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมเหล่านี้ โดยในหลุมที่ 2 นี้ ได้มีการใช้เครื่องเอ็กซเรย์สำรวจดูสิ่งที่อยู่ใต้ดินทั้งหมดแล้ว และพบว่าด้านล่างมีตุ๊กตาดินเผาจำนวนมากเหมือนห้องโถงที่ 1 เพียงแต่ว่าการขุดสำรวจจะเป็นไปแบบค่อยเป็นค่อยไปเพื่อรักษาสีของหุ่นปั้นดินเผาไว้ให้ได้มากที่สุด

ส่วนห้องโถงที่ 3 แม้จะมีขนาดเล็กที่สุด แต่คาดการณ์กันว่ามีความสำคัญมาก เพราะว่าตัวหุ้นปั้นดินเผาในห้องนี้แต่งตัวในลักษณะที่ดูเหมือนเป็นนายทหารระดับสูง อีกทั้งยังถูกวางยืนอยู่ในลักษณะหันหน้าเข้าหากันคล้ายกำลังปรึกษาหารือกันอยู่

และสุดท้ายคือสุสานของตัวจิ๋นซีฮ่องเต้เอง เป็นเนินดินที่อยู่ห่างออกไปจากส่วนที่เป็นที่ฝังตุ๊กตาดินเผาทหารเหล่านี้ประมาณ 1.5 กิโลเมตร แต่ว่าจนถึงปัจจุบันยังไม่ได้มีการขุดค้น ทางการจีนยังปล่อยให้เป็นเนินดินทิ้งไว้ตามเดิม