SHARE

คัดลอกแล้ว

ระหว่างที่อ่าน เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ ทำให้ผู้เขียนนึกถึงคำกล่าวที่ว่า “จินตนาการสำคัญกว่าความรู้” ของ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ ไม่ใช่เพราะเห็นด้วยกับคำกล่าวนี้แบบเต็มร้อยหรอกนะ แต่เห็นด้วยในแง่ที่ว่า “จินตนาการ” เป็นสิ่งที่สำคัญมากๆ และคุณสมบัติด้านนี้แหละ ที่อาจเป็นจุดเริ่มต้นผลักดันให้เหล่าเซเปียนส์ครอบครองโลกใบนี้ได้ในที่สุด

เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ หรือ Sapiens : A Brief History of Humankind เป็นผลงานของ ยูวัล โนอาห์ แฮรารี นักวิชาการชาวอิสราเอล ตีพิมพ์ครั้งแรกเป็นภาษาฮีบรู ในปี ค.ศ. 2010 (พ.ศ. 2553) ได้รับการตอบรับอย่างล้นหลามจนมีการพิมพ์ออกมาเป็นภาษาอังกฤษ และภาษาอื่นกว่า 50 ภาษา กลายเป็นหนังสือที่โด่งดังระดับโลก มียอดจำหน่ายถล่มทลายกว่า 5 ล้านเล่ม เวอร์ชั่นภาษาไทย สำนักพิมพ์ยิปซี จัดพิมพ์ แปลโดย ดร.นำชัย ชีววิวรรธน์

แม้จะมีความหนากว่า 600 หน้า แต่ด้วยข้อมูลที่แน่นปึกและชั้นเชิงการเล่าเรื่องที่แพรวพราว มีลูกล่อลูกชน อีกทั้งยังกระตุ้นให้ขบคิด ทำให้เซเปียนส์กลายเป็นหนังสือประวัติศาสตร์เชิงวิเคราะห์ ที่อ่านสนุกในระดับแทบวางไม่ลง

เซเปียนส์ เป็นชื่อของสปีชีหนึ่งของสกุล โฮโม (มนุษย์) ซึ่งในอดีตอันไกลโพ้น มนุษย์มีอยู่มากมายหลายสปีชี อาทิเช่น นีแอนเดอร์ธัลเลนซิส , อีเร็กตัส และ โซโลเอนซิส ฯลฯ ในเวลานั้นเซเปียนส์ก็ไม่ได้เก่งกาจเหนือสปีชี่อื่นๆ ออกจะเป็นรองบางสปีชีอย่าง นีแอนเดอร์ธัลเลนซิส ด้วยซ้ำ

แต่ “การปฏิวัติการรับรู้” ที่เกิดขึ้นเมื่อ 70,000 ปีก่อน ได้เป็นจุดเริ่มต้นครั้งสำคัญ ที่ทำให้เหล่าเซเปียนส์ก้าวขึ้นสู่จุดสูงสุดในฐานะผู้ล่าในห่วงโซ่อาหาร และครองโลกมาจนถึงทุกวันนี้

แฮรารีอธิบายว่า การปฏิวัติการรับรู้ สืบเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของเซเปียนส์ ที่ส่งผลให้เกิดการจัดเรียงตัวในระบบประสาท จึงก่อให้เกิดความสามารถด้านการสื่อสารที่สำคัญ ได้แก่

1. ความสามารถในการถ่ายทอดข้อมูลจำนวนมากเกี่ยวกับโลกรอบตัว ส่งผลให้เกิดการดำเนินการอย่างซับซ้อน การวางแผน การหลีกเลี่ยงภยันอันตรายต่างๆ

2. ความสามารถในการถ่ายทอดข้อมูลจำนวนมาก เกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางสังคม ส่งผลให้เกิดความร่วมมืออย่างเหนียวแน่นภายในกลุ่มขนาดใหญ่

3. ความสามารถในการถ่ายทอดข้อมูลที่ไม่มีอยู่จริง (แฮรารีว่าอย่างนั้น) เช่น วิญญาณ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ผ่านเรื่องเล่า ตำนาน นิทาน ที่หลอมรวมเซเปียนส์จำนวนมหาศาลให้มีความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ด้วยความเชื่อ ความศรัทธา ก่อให้เกิดความร่วมแรงร่วมใจที่ทรงพลัง และมีอานุภาพยิ่ง

ซึ่งความสามารถในข้อ 3 นี่แหละ ในการถ่ายทอดและชักจูงให้เซเปียส์จำนวนมาก เชื่อในสิ่งที่ไม่มีตัวตน สิ่งที่มองไม่เห็น หรือที่แฮรารีกล่าวว่า ไม่มีอยู่จริง เป็นสิ่งที่เกิดจากจินตนาการ ก็เอื้ออำนวยให้เซเปียนส์สร้างกฎ กติกา ระบบ แบบแผนต่างๆ ขึ้นมาได้

และแม้การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ไม่ได้ทำให้เซเปียนส์แข็งแกร่งกว่าสปีชีอื่นๆ ว่ากันว่า หากเซเปียนส์มีเรื่องชกต่อยกับนีแอนเดอร์ธัลเลนซิส เซเปียนส์จะพ่ายแพ้อย่างราบคาบ แต่ถ้าหากยกพวกตีกัน แอนเดอร์ธัลเลนซิสก็ยากที่จะเอาชนะได้ อันเนื่องมาจากเซเปียนส์มีการจัดการภายในกลุ่มที่มีประสิทธิภาพมากกว่า

อธิบายให้เห็นความแตกต่างอย่างชัดเจน ยกตัวอย่างเช่น การล่าสัตว์ เดิมที่มนุษย์ทุกสปีชี รวมถึงเซเปียนส์จะออกล่าสัตว์เพียงลำพัง หรือกลุ่มเล็กๆ แต่หลังจากการปฏิวัติการรับรู้ วิธีการล่าสัตว์ของเซเปียนส์ก็เปลี่ยนไป โดยจะอาศัยความร่วมมือของคนจำนวนมากหลายสิบคนเพื่อล่าสัตว์ฝูงใหญ่ อาทิการล่าฝูงม้าป่า ด้วยการต้อนพวกมันเข้าไปในช่องเขาแคบๆ ก่อนฆ่ายกฝูง

และหากมีสงครามระหว่างสปีชีเกิดขึ้น ถ้าเซเปียนส์นำวิธีการเดียวกันที่ใช้กับฝูงม้าป่า มาประยุกต์ใช้กับนีแอนเดอร์ธัลเลนซิส หรือมนุษย์ในสปีชีอื่นล่ะ อะไรจะเกิดขึ้น ? 

ซึ่งนี่ก็เป็นอีกหนึ่งสมมติฐานที่ว่า การสูญพันธุ์ของมนุษย์สปีชีอื่นๆ นั้น อาจเกิดขึ้นจากน้ำมือของเซเปียนส์นี่แหละ

ยูวัล โนอาห์ แฮรารี ภาพจาก www.ted.com

และถึงแม้เซเปียนส์ครอบครองโลกได้อย่างเบ็ดเสร็จ ไม่มีสัตว์ชนิดใด หรือมนุษย์สปีชีไหนมาต่อกรได้ แต่ก็ต้องใช้เวลาอีกหลายหมื่นปี หรือเมื่อประมาณ 500 ปีที่ผ่านมานี้เอง จึงสามารถสร้างเทคโนโลยีด้วยวิทยาการต่างๆ จนทำให้เกิดการพัฒนาในระดับโบยบินบนฟากฟ้า ออกไปสำรวจอวกาศ เพื่อไขปริศนาความลับของจักรวาล

โดยในบทความต่อไป ผู้เขียนจะเล่าถึงก้าวย่างที่สำคัญนี้ รวมถึงเรื่องราวของมนุษย์สายพันธุ์ใหม่ ที่อาจเป็นภัยคุกคามต่อเซเปียนส์ ซึ่งเกิดจากน้ำมือของเซเปียนส์เช่นกัน   

 

ขอบคุณ บริษัท ยิปซี กรุ๊ป จำกัด

podcast

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และ นโยบายคุกกี้ และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    เปิดใช้งานตลอด

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้
    รายละเอียดคุกกี้

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์

    คุกกี้ประเภทนี้จะทำการเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ของคุณ เพื่อเป็นประโยชน์ในการวัดผล ปรับปรุง และพัฒนาประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ ถ้าหากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้นี้ เราจะไม่สามารถวัดผล ปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ได้
    รายละเอียดคุกกี้

  • คุกกี้เพื่อปรับเนื้อหาให้เข้ากับกลุ่มเป้าหมาย

    คุกกี้ประเภทนี้จะเก็บข้อมูลต่าง ๆ รวมทั้งข้อมูลส่วนบุคคลเกี่ยวกับตัวคุณเพื่อเราสามารถนำมาวิเคราะห์ และนำเสนอเนื้อหา ให้ตรงกับความเหมาะสมกับความสนใจของคุณ ถ้าหากคุณไม่ยินยอมเราจะไม่สามารถนำเสนอเนื้อหาและโฆษณาได้ไม่ตรงกับความสนใจของคุณ
    รายละเอียดคุกกี้

บันทึกการตั้งค่า