หมอมานพ ชี้ ผลศึกษาการฉีด ซิโนแวค จาก 4 แหล่ง ของ ศบค. เป็นการสำรวจไม่ใช่การศึกษาวิจัย

วันที่ 22 ก.ค. 2564 นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล กล่าวถึง กรณี ศบค. ออกมาเปิดเผยข้อมูลผลการศึกษา ประสิทธิภาพการฉีดวัคซีนจาก 4 แหล่ง ว่าข้อมูลดังกล่าวเป็นข้อมูลจากการเก็บสำรวจ ไม่ใช่ข้อมูลจากการศึกษาวิจัยที่เป็นระบบแบบแผนหรือการศึกษาในระยะที่ 3

การเก็บข้อมูลในชีวิตจริง (Real World Data) เช่นนี้ อาจมีปัจจัยอื่นที่ส่งผลให้ผลการทดสอบคลาดเคลื่อนได้ เช่น พฤติกรรมของแต่ละคน ต่างกับการศึกษาระยะที่ 3 ที่มีการควบคุมตัวแปร ซึ่งจะสามารถบอกได้ว่าผลเกิดจากวัคซีนจริงๆ ไม่ได้เกิดจากปัจจัยอื่น

“ในช่วงแรกเราอาจจะเห็นเริ่มต้นอาจจะดี แต่เมื่อเราเก็บไปมากขึ้น อาจจะแย่ลงก็ได้” นพ.มานพ กล่าว

ทั้งนี้การเก็บข้อมูลด้วยจำนวนหลักร้อยหรือหลักพันถือว่ามีจำนวนที่น้อยเกินไป แต่หากมีการเก็บข้อมูลในชีวิตจริงจำนวนมาก เช่น ประเทศชิลี ที่เก็บข้อมูลเกิน 10 ล้านคน จะเป็นข้อมูลที่มีคุณค่าและดีกว่าการศึกษาระยะที่ 3

ขณะที่กระทรวงสาธารณสุข ได้เปิดเผยรายงานการศึกษาประสิทธิผลวัคซีนซิโนแวคที่ได้นำมาฉีดให้กับคนไทยใน 4 แหล่ง มีดังนี้

1. จ.ภูเก็ต ได้ติดตามกลุ่มผู้สัมผัสเสี่ยงสูง ช่วงเดือน เม.ย. – พ.ค. 64 จำนวนกว่า 1,500 ราย พบการติดเชื้อ เพียง 124 ราย หากเทียบกันระหว่างผู้รับวัคซีนและไม่ได้รับวัคซีน พบว่าประสิทธิผลป้องกันติดเชื้ออยู่ที่ 90.7%

2. จ.สมุทรสาคร ได้ติดตามผู้สัมผัสเสี่ยงสูง กว่า 500 ราย ช่วงเดือน เม.ย. 64 พบติดเชื้อ 116 ราย ประสิทธิผลป้องกันติดเชื้ออยู่ที่ 90.5%

3. จ.เชียงราย ได้ติดตามกรณีการติดเชื้อในบุคลากรสาธารณสุข ช่วงเดือนมิ.ย. 64 กว่า 500 ราย พบการติดเชื้อ 40 ราย

นอกจากนี้ ยังได้ติดตามความรุนแรงเรื่องปอดอักเสบ เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลพบว่า ประสิทธิผลของซิโนแวค 2 เข็มป้องกันการติดเชื้ออยู่ที่ 88.8% และป้องกันปอดอักเสบอยู่ที่ 84.9% สำหรับบุคลากรที่ได้รับแอสตร้าเซนเนก้า 1 เข็มครบ 14 วัน ป้องกันการติดเชื้ออยู่ที่ 83.8%

4. กรมควบคุมโรค ได้ใช้ฐานข้อมูลติดตามบุคลากรสาธารณสุขที่ติดเชื้อทั้งประเทศ และข้อมูลการรับวัคซีนช่วงเดือน พ.ค. 64 ที่การระบาดเป็นสายพันธุ์อัลฟาพบว่าประสิทธิผลซิโนแวค 2 เข็ม อยู่ที่ 71% ส่วนเดือน มิ.ย. 64 ที่เริ่มมีการระบาดของสายพันธุ์เดลตาทั้งประเทศราว 20 – 40% พบประสิทธิผลอยู่ที่ 75%

ดังนั้น หากฉีดวัคซีนซิโนแวคครบ 2 เข็ม สามารถป้องกันติดเชื้อจากสายพันธุ์อัลฟาได้ประมาณ 90% และป้องกันปอดอักเสบได้ 85% ส่วนประสิทธิผลต่อสายพันธุ์เดลตาขณะนี้ ถือว่ายังคงที่

สำหรับการฉีดเข็มกระตุ้น และการฉีดสลับประเภทของวัคซีนนั้น จากการศึกษาทางห้องปฏิบัติการ พบว่าจะสามารถเพิ่มระดับภูมิคุ้มกันให้ได้สูงกว่าเดิมได้รวดเร็วและสูงมากขึ้น