ชุมชนต้นแบบ เลิกพนัน เหล้า บุหรี่ อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก

สมาคมสุขปัญญา มูลนิธิคนเห็นคน ร่วมกับ อำเภอพรหมพิราม จัดงาน เชิดชูเกียรติ ต้นแบบเลิกเหล้า บุหรี่ การพนัน และประกาศใช้ธรรมนูญสุขภาพตำบลศรีภิรมย์ โดยได้รับการสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง ชุมชนบ้านบุ่ง ต.ศรีภิรมย์ อ.พรหมพิราม จ.พิษณุโลก ได้มีการจัดกิจกรรมมอบใบประกาศให้กับคนต้นแบบเลิกเหล้า บุหรี่ พนัน ให้กับชาวบ้าน และมอบโล่ประกาศเกียรติคุณให้กับผู้นำชุมชน ใน 13 ชุมชน หลังเข้าร่วมโครงการ ลด ละ เลิก โดย สสส. มาตอลดระยะเวลา 1 ปี และเกิดผลสำเร็จ

ตำบลศรีภิรมย์ เป็นพื้นที่นำร่องดำเนินโครงการนี้ เนื่องจากที่ผ่านมาพบข้อมูลว่า ในปี 2561 ตำบลภิรมย์ มีตัวเลขโดยรวมของการเล่นพนัน โดยเฉพาะหวย เฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 200,000 บาทต่องวด และหากย้อนหลังไปประมาณช่วงปี 2556 พบว่าการเล่นพนันมีจำนวนเงินเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 500,000 – 700,000 บาทต่องวด โดยสาเหตุที่ลดลงมาจากสภาพเศรษฐกิจตกต่ำ ถูกเจ้ามือหวยใต้ดินโกง ทำให้ตัวเลขรวมของการเล่นพนันลดลงไปมาก และปัจจุบันพบว่าเหลือเพียง 30,000 บาทต่องวด โดยมีการดำเนินโครงการควบคู่ไปด้วย เช่น กลุ่มเก็บเงินออมจากการพนัน กิจกรรมปลูกผักปลอดสารพิษ ลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน การส่งเสริมกิจกรรมทางกาย การประชาสัมพันธ์หมู่บ้านปลอดพนัน ที่สำคัญยังมีโครงการเลิกเหล้าเลิกบุหรี่ โดยใช้กลไก ผู้แทน โดยคัดเลือกจากคนที่มีความตั้งใจจะเลิก มาร่วมเป็นแรงผลักดันให้คนอื่นเลิกตาม

นายสัตวแพทย์ปกรณ์ สุวรรณประภา ประธานมูลนิธิคนเห็นคน

นายสัตวแพทย์ปกรณ์ สุวรรณประภา ประธานมูลนิธิคนเห็นคน กล่าวว่า รู้สึกดีใจที่ได้เห็นการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีแบบนี้ เพราะช่วงเริ่มโครงการไม่คาดคิดว่าภายในระยะเวลา 1 ปี จะเกิดขึ้นได้ เพราะอบายมุข โดยเฉพาะเรื่องการเล่นหวย เป็นปัญหาที่ฝังรากลึกมาก

“มูลนิธิคนเห็นคน ทำหน้าที่เป็นตัวกลางผสาน ระหว่างแหล่งทุน คือ สสส. กับแกนนำในชุมชน โดยเน้นกิจกรรมใจถึงใจ ทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ให้เป็นไปได้ อย่างกิจกรรมที่นี่เห็นชัดมาก เมื่อแกนนำใจถึงใจกับชาวบ้าน เขาก็สามารถทำสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ให้เป็นไปได้ และในวันนี้เราจะเห็นว่ามีคนปฏิญาณตนว่าจะลดการพนันลง มากถึง 80 กว่าคน และอีกหลายคนก็ตั้งใจว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวเลย ที่สำคัญในโครงการนี้ ยังมีแม่ค้าขายหวย เข้ามาร่วมทำกิจกรรมถึง 6 ราย ซึ่งเป็นผู้ขายที่มีความตั้งใจและหาจังหวะเลิกขายด้วย” ประธานมูลนิธิคนเห็นคน กล่าว

นอกจากนี้ยังมีการประกาศใช้ธรรมนูญสุขภาพตำบลศรีภิรมย์ ซึ่งเป็นข้อกำหนดการดูแลสุขภาวะ ที่กำหนดขึ้นเองโดยชาวบ้านในพื้นที่ ที่มองเห็นว่าปัญหาในพื้นที่คืออะไร และทางแก้ต้องทำอย่างไร โดยมีข้อตกลงในธรรมนูญทั้งหมด 3 ด้าน ได้แก่ ด้านสุขภาวะชุมชน ด้านสังคมวัฒนธรรม และด้านเศรษฐกิจ โดยมี นายทรงธรรม เกิดคุณธรรม นายก อบต.ภิรมย์ และนายณรงค์ จันทร์ชื่น กำนัน ต.ศรีภิรมย์ เป็นประธานในการลงนามข้อตกลง ร่วมกับผู้นำชุมชน 13 หมู่บ้าน และหัวหน้าโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลภิรมย์

นางสาวรุ่งอรุณ ลิ้มฬหะภัณ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสังคม สสส.

ด้าน นางสาวรุ่งอรุณ ลิ้มฬหะภัณ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการควบคุมปัจจัยเสี่ยงทางสังคม สสส. ระบุว่า การที่จะทำให้คนมีจิตสำนึกในการลด ละ เลิก พนัน การสร้างในเกิดสิ่งแวดล้อม อย่างธรรมนูญตำบล เป็นเรื่องที่สำคัญ เพราะว่าถ้าเกิดทุกคนในหมู่บ้าน ในชุมชนเห็นความสำคัญของธรรมนูญตำบล แล้วก็ให้ความร่วมมือ พวกเขาจะลุกขึ้นมาเป็นผู้ที่คิดเองว่าธรรมนูญตำบลของเขามีอะไรบ้างที่เขาต้องดูแล

“อย่างที่ตำบลศรีภิรมย์ เขาบอกได้เลยว่า เรื่องเหล้า เรื่องบุหรี่ เรื่องการพนัน เรื่องยาเสพติด รวมไปถึงเรื่องอาหารปลอดภัย เมื่อทราบปัญหาก็ทำให้พวกเขาสามารถกำหนดได้เองว่าจะแก้อย่างไร และเกิดเป็นรูปธรรมอย่างจริงจัง และเมื่อมีกฎกติกา ที่ชุมชนร่วมกันสร้างขึ้นมา ก็ช่วยให้สภาพแวดล้อมของชุมชนเปลี่ยนไปในทิศทางที่ดี และยังสามารถขยายไปสู่ชุมชนอื่นๆ ให้ร่วมปฏิบัติตามได้ในอนาคต” นางสาวรุ่งอรุณ กล่าว

สำหรับโครงการนี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มีแผนจะขยายไปสู่พื้นที่อื่นๆ ด้วย โดยระยะแรกจะเริ่มจากตำบลใกล้เคียงในอำเภอพรหมพิรามก่อน เพราะมีชุมชนต้นแบบให้เห็นเป็นแบบอย่างแล้ว เห็นผลดีที่เกิดขึ้นจากการ ลด ละ เลิก แล้ว คาดว่าจะง่ายต่อการช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมคน ให้ห่างจากอบายมุข

นอกเหนือไปจากโครงการ ลด ละ เลิก อบายมุข ตำบลศรีภิรมย์ ยังมีโครงการ อสว. หรือที่เรียกว่า “อาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจำวัด” ซึ่งเป็นโครงการจาก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ที่มีพระ ทำหน้าที่อาสาสมัครเป็นผู้ดำเนินการช่วยดูแลเกี่ยวกับสุขภาวะของพระสงฆ์ด้วยกันภายในวัด ทั้งเรื่องอาหารการกิน สุขภาพ ซึ่งพบว่าผลจากโครงการก็ช่วยในพระหันมาใส่ใจสุขภาพมากยิ่งขึ้น รวมทั้ง การลด ละ เลิก อบายมุข ภายในวัด การให้วัดปลอดแผงค้าหวย สลาก และไม่ให้มีการดื่มเหล้าในพื้นที่วัดอีกด้วย