ควบรวมโทรคมนาคม 2 ดีลใหญ่ แข่งขันลดลง ค่าบริการเพิ่มขึ้น เน้นทำแพ็กเกจพ่วงบริการมากขึ้น

SCB EIC ออกรายงาน ทิศทางตลาดโทรคมนาคมไทย หลังการควบรวมกิจการ True – Dtac และการเข้าซื้อกิจการ 3BB ของ AIS

ในรายงานระบุว่า การควบรวมธุรกิจโทรคมนาคมในไทยทั้ง 2 ดีล ส่งผลต่อระดับการแข่งขันในตลาดลดลง และมีแนวโน้มส่งผลให้อัตราค่าบริการเพิ่มขึ้นในระยะเวลาข้างหน้า

บทวิเคราะห์ได้สรุปทิศทางหลังควบรวบของ 2 ดีลใหญ่ ไว้ดังนี้

1. การควบรวม True – Dtac ในธุรกิจบริการโครงข่ายโทรศัพท์มือถือ ส่งผลให้ค่าดัชนี Herfindahl-Herschman index (HHI) ซึ่งเป็นดัชนีที่สะท้อนการแข่งขันหรือการกระจุกตัวในแต่ละอุตสาหกรรมเพิ่มขึ้น 37.8% สะท้อนถึงการเข้าใกล้ภาวะการแข่งขันที่เท่ากันของผู้ให้บริการ 2 ราย ซึ่งมีความเป็นไปได้ที่การแข่งขันด้านราคายังคงรุนแรง หรือมีโอกาสเสี่ยงเพิ่มอำนาจการผูกขาด

SCB EIC ประเมินว่า ในระยะแรกรายได้เฉลี่ยต่อหมายเลขของบริการโครงข่ายโทรศัพท์มือถือมีแนวโน้มปรับตัวเพิ่มขึ้นเล็กน้อยราว 1-3% จากปริมาณการใช้งานข้อมูลของผู้บริโภคที่ขยายตัว และการเพิ่มขึ้นของสัดส่วนผู้ใช้งานบนโครงข่าย 5G ที่แพ็กเกจมีราคาสูงกว่าแพ็กเกจที่ไม่ได้เป็น 5G

ในระยะต่อไปคาดว่าระดับการแข่งขันด้านราคาในตลาดบริการโครงข่ายมือถือจะเข้มข้นน้อยลง ซึ่งจะส่งผลให้อัตราค่าบริการเฉลี่ยปรับตัวเพิ่มขึ้นเป็น 5-10% เมื่อเทียบกับช่วงก่อนการควบรวม เนื่องจากผู้บริโภคมีแนวโน้มเลือกแพ็กเกจที่สูงขึ้นจากปริมาณการใช้งานข้อมูลที่เพิ่มขึ้น

ทิศทางของผู้ให้บริการจะหันไปแข่งขันด้านการขยายพื้นที่ให้บริการ และการพัฒนาความเร็วในการ Download/Upload แทน

2. การเข้าซื้อกิจการ 3BB ของกลุ่ม AIS โดยเป็นการเข้าซื้อทั้งธุรกิจให้บริการอินเทอร์เน็ตประจำที่ 3BB และโครงสร้างพื้นฐาน ส่งผลให้ค่าดัชนี HHI เพิ่มขึ้น 45% สะท้อนถึงระดับการแข่งขันในตลาดที่มีโอกาสลดลง ซึ่งมีแนวโน้มส่งผลให้อัตราค่าบริการอินเทอร์เน็ตประจำที่ปรับตัวเพิ่มขึ้นได้ในระยะข้างหน้า

โดยเดิมก่อนควบรวม ธุรกิจอินเทอร์เน็ตประจำที่ มีผู้ให้บริการหลัก 4 ราย ครอบคลุมส่วนแบ่งตลาดรวม 97% และมีค่าดัชนี HHI อยู่ที่ 2,539.45 ซึ่งถือว่ามีการกระจุกตัวที่หนาแน่นและตลาดมีแนวโน้มผูกขาดอยู่แล้ว โดยการเข้าซื้อ 3BB ส่งผลให้ AIS ขึ้นเป็นผู้นำตลาดอินเทอร์เน็ตประจำที่ มีส่วนแบ่งตลาด 49% และค่าดัชนี HHI เพิ่มขึ้น 1,147.52 มาอยู่ที่ 3,686.97

SCB EIC ประเมินว่า ในระยะแรกที่ผู้ให้บริการต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขของ กสทช. ทำให้ AIS เน้นการขยายฐานลูกค้าไปยังผู้ใช้บริการ 3BB เดิม ให้สามารถเข้าถึงบริการอื่นของ AIS ได้มากขึ้น เช่น AIS Play และบริการด้าน Business solution

ในระยะต่อไปคาดว่าการแข่งขันด้านราคาจะมีความผ่อนคลาย จากการขยายพื้นที่ให้บริการโครงข่ายอินเทอร์เน็ตประจำที่ที่ไม่ทับซ้อนกันของผู้ให้บริการ ซึ่งจะส่งผลให้อัตราค่าบริการเฉลี่ยอินเทอร์เน็ตประจำที่ มีแนวโน้มปรับตัวเพิ่มขึ้นราว 3-5 % เมื่อเทียบกับ
ก่อนการควบรวม

[ ทิศทางตลาดโทรคมนาคมไทย ]

มูลค่าตลาดธุรกิจโทรคมนาคมของไทย ช่วงปี 2020-2022 หดตัวลง โดยเฉพาะบริการโครงข่ายโทรศัพท์มือถือที่หดตัวราว -2.6% จากการแข่งขันด้านราคาที่เข้มข้น ขณะที่ตลาดอินเทอร์เน็ตประจำที่เติบโตเพียงเล็กน้อย

ทำให้ผู้ให้บริการของไทยปรับกลยุทธ์ทั้งการเพิ่มรายได้จากบริการอื่น เช่น บริการด้านความบันเทิงแก่ผู้บริโภค และบริการด้าน Business solution แก่ลูกค้าองค์กร รวมไปถึงการควบรวมกิจการ

สอดคล้องกับธุรกิจโทรคมนาคมทั่วโลกที่กำลังเผชิญแรงกดดันของการเติบโตด้านรายได้ที่ชะลอตัวทั่วโลก เพราะจำนวนผู้ใช้บริการเข้าใกล้จุดอิ่มตัว และการแข่งขันด้านราคาที่รุนแรง ขณะที่ผู้ให้บริการเองก็ยังต้องการเงินลงทุนในเทคโนโลยีใหม่ๆ เพิ่มขึ้น ทำให้ต้องปรับกลยุทธ์ ใช้วิธีขยายขอบเขตธุรกิจ รวมทั้งวิธีการควบรวมกิจการ

SCB EIC วิเคราะห์สรุปว่า การควบรวมทั้ง 2 ดีลมีโอกาสส่งผลให้ตลาดโทรคมนาคมของไทยเปลี่ยนแปลงไปในระยะข้างหน้า โดยผู้ให้บริการโทรคมนาคมรายใหญ่ของไทยเหลืออยู่เพียง 2 ราย และให้บริการครอบคลุมทั้งโครงข่ายโทรศัพท์มือถือ อินเทอร์เน็ตประจำที่ และบริการด้านเทคโนโลยีอื่น ๆ ดังนั้น การแข่งขันด้านราคามีแนวโน้มเป็นไปในรูปแบบการนำเสนอแพ็กเกจพ่วงบริการที่หลากหลายแทน

“เมื่อทิศทางตลาดโทรคมนาคมไทยเปลี่ยนไปหลังดีลควบรวม อาจเป็นโอกาสกระตุ้นให้ผู้ให้บริการเร่งพัฒนานวัตกรรมเพื่อนำเสนอบริการใหม่ ๆ ออกมา โดยนวัตกรรมใหม่ต้องอาศัยโครงข่ายที่มีคุณภาพสูงมารองรับ ท้ายสุดผู้บริโภคจะได้รับประโยชน์จากการแข่งขันในรูปแบบนี้” บทวิเคราะห์สรุป

……..

ที่ว่ามา เป็นการวิเคราะห์จาก SCB EIC ที่ชี้ให้เห็นถึงผลกระทบเชิงบวกและลบของการควบรวมในระยะสั้นและระยะยาว

อย่างไรก็ตามการควบรวมธุรกิจโทรคมนาคม ปฏิเสธไม่ได้ว่าส่งผลต่อระดับการผูกขาดในตลาด แต่วิธีที่จะช่วยให้ผู้บริโภคยังคงได้รับประโยชน์เต็มที่ได้ ขึ้นอยู่กับการกำหนดเงื่อนไขของหน่วยงานกำกับดูแล ที่จะช่วยบรรเทาผลกระทบต่อผู้บริโภคได้

โดยเฉพาะอย่างยิ่งรักษาผลประโยชน์ของผู้บริโภคให้สามารถเข้าถึงบริการที่มีคุณภาพในราคาที่เหมาะสมได้

Source : SCB EIC