ถอดบทเรียน รัสเซียล้มเหลว ปิดกั้น Telegram

แอปพลิเคชันเทเลแกรม (Telegram) กลายเป็นแอปฯ ยอดนิยมในไทยชั่วข้ามคืน หลังกลุ่มผู้ชุมนุมประกาศใช้แอปฯ นี้เป็นช่องทางสื่อสารเพิ่มเติม หากช่องทางสื่อสารเดิมที่มีอยู่ในเฟซบุ๊กถูกปิดกั้น จนกระทั่งล่าสุด กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ส่งหนังสือด่วนที่สุดถึง กสทช. แจ้งผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ต และค่ายมือถือทุกรายระงับการใช้แอปพลิเคชันเทเลแกรมด้วย

แต่ความพยายามปิดแอปฯ เทเลแกรม เคยเกิดขึ้นแล้วที่รัสเซีย และสุดท้ายความพยายามปิดแอปฯ นี้ก็ล้มเหลว วันนี้ workpointTODAY จะสรุปสิ่งที่เกิดขึ้นกับแอปฯ Telegram ในรัสเซียเป็นข้อๆ ดังนี้

1️⃣ แอปพลิเคชันเทเลแกรม (Telegram) เป็นแอปฯ แชท ที่พัฒนาโดยพาเวล ดูรอฟ เจ้าของฉายามาร์ก ซัคเคอร์เบิร์กแห่งรัสเซีย มีจุดเด่นเรื่องระบบความปลอดภัย และมีตัวเลือกความเป็นส่วนตัวที่หลากหลาย
(workpointTODAY เคยรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับแอปฯ เทเลแกรมในโพสต์นี้ https://bit.ly/35fXA8h)

2️⃣ แอปฯ เทเลเแกรม เป็นที่นิยมมากในประเทศรัสเซีย โดยผู้ใช้ในรัสเซียมีทั้งคนธรรมดา ไปจนถึงสำนักข่าวและภาครัฐ ที่เข้าไปเปิดบัญชีเผยแพร่ข่าวสารต่างๆ ให้กับชาวรัสเซีย

3️⃣ รัฐบาลรัสเซียเริ่มพยายามปิดกั้นแอปฯ เทเลแกรม เมื่อเดือนเมษายน 2561 โดยอ้างว่า เทเลแกรมไม่ให้ความร่วมมือในการส่งข้อความของผู้ใช้ให้กับรัฐบาล เพื่อติดตามตรวจสอบการก่อการร้าย

หน่วยงานความมั่นคงของรัสเซียกล่าวหาแอปฯ เทเลแกรม ว่า เป็นแอปฯ ทางเลือกที่องค์กรก่อการร้ายระหว่างประเทศที่อยู่ในรัสเซียนิยมใช้เพื่อส่งต่อข้อมูลกัน

4️⃣ ขณะที่แอปฯ เทเลแกรม ระบุในตอนนั้นว่า การร้องขอข้อความแชทของผู้ใช้เทเลแกรมไม่สามารถทำได้ในทางกฎหมาย เพราะขัดต่อรัฐธรรมนูญ ขณะเดียวกันในทางเทคนิคแล้ว เทเลแกรมก็ไม่สามารถเรียกดูข้อความของผู้ใช้แต่ละคนได้เช่นกัน

ทนายความของเทเลแกรมในตอนนั้นยืนยันว่า ความพยายามปิดกั้นหรือปิดแอปฯ เทเลแกรมในรัสเซีย เป็นเรื่องที่ไม่มีเหตุผล

5️⃣ แม้จะถูกคัดค้านเรื่องข้อกฎหมายและขัดต่อรัฐธรรมนูญ แต่รัฐบาลรัสเซียยังเดินหน้าสกัดการใช้เทเลแกรมในรัสเซียต่อไป ด้วยการร้องขอให้ผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ตปิดกั้นไอพีของเทเลแกรม แต่วิธีนี้ก็ไม่สามารถปิดกั้นเทเลแกรมได้เพราะติดปัญหาทางเทคนิคที่เรียกว่า Domain Fronting

6️⃣ Domain Fronting คือ การที่เทเลแกรมผูกบริการของตัวเองไว้กับกูเกิล (Google) และอเมซอน (Amazon) ซึ่งเป็นวิธีที่ป้องกันการถูกเซ็นเซอร์ข้อมูลมาตั้งแต่แรก

การผูกบริการไว้กับกูเกิล ทำให้ผู้มีอำนาจที่พยายามปิดกั้นเทเลแกรม ไม่สามารถบล็อกเทเลแกรมได้ เพราะข้อมูลต่างๆ ที่ใช้ในแอปฯ เทเลแกรม จะถูกระบุว่าเป็นของกูเกิลไปทั้งหมด

7️⃣ รายงานระบุว่า ในช่วงที่รัฐบาลรัสเซียพยายามปิดกั้นเทเลแกรม ส่งผลให้กูเกิลไม่สามารถใช้งานได้บางส่วน นอกจากนี้ยังกระทบไปถึงเว็บไซต์หลักอื่นๆ ของรัสเซีย เช่น Yandex, VKontakte แถมยังลามไปถึงวงการวิทยาศาตร์ ที่ปรากฎว่า ความพยายามปิดกั้นเทเลแกรมทำให้นักวิทยาศาสตร์ไม่สามารถเข้าถึงบทความวิจัยจำนวนมาก pinup casino pinupbet.com.ua

8️⃣ อย่างไรก็ตาม ในช่วงนั้นมีเสียงตอบรับจากกูเกิลที่จะยกเลิกการให้บริการ Domain Fronting ซึ่งก็ทำให้กูเกิลถูกวิจารณ์อย่างหนักจากหน่วยงานสิทธิมนุษยชนที่ยืนยันว่า บริการดังกล่าวทำให้ผู้คนหลายล้านคนทั่วโลกมีเสรีในการใช้อินเทอร์เน็ตมากกว่า

9️⃣ การปิดกั้นแอปฯ เทเลแกรมในรัสเซีย ยังมีความย้อนแย้ง เพราะในขณะที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องพยายามบล็อกเทเลแกรม แต่หน่วยงานรัฐบาลอื่นๆ เช่น กระทรวงต่างประเทศรัสเซีย ก็ยังใช้เทเลแกรมเป็นช่องทางสื่อสารกับประชาชนอยู่

แม้กระทั่งโฆษกรัฐบาลรัสเซียยังเคยยอมรับว่า เขายังใช้แอปฯ เทเลแกรม และไม่ได้ยุติการใช้ตามความพยายามปิดกั้นแอปฯ ของรัฐบาล

🔟 จนในท้ายที่สุด เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา รัฐบาลรัสเซียต้องเป็นฝ่ายยอมแพ้ ยุติการปิดกั้นการใช้งานแอปฯ เทเลแกรม หลังจากที่ไม่สามารถปิดกั้นแอปฯ นี้ได้ ขณะที่รัฐบาลรัสเซียให้เหตุผลว่า สาเหตุที่รัสเซียยกเลิกความพยายามเป็นเพราะเทเลแกรมให้สัญญาว่า จะช่วยต่อต้านการก่อการร้ายที่แฝงอยู่ในแอปฯ เทเลแกรม