ไขข้อสงสัย “ธนาธร” ทำอะไรต่อได้ ม.151 จะทำให้ติดคุก-ยุบพรรคไหม?

ไขข้อสงสัยภายหลังศาลรัฐธรรมนูญ มีมติ 7 ต่อ 2 ให้นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ พ้นจากสมาชิกภาพ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) จากกรณีถือหุ้นสื่อ บริษัท วี-ลัค มีเดีย จำกัด

Workpoint News ได้รับคำอธิบายในประเด็นต่างๆ จาก ดร.สติธร ธนานิธิโชติ รักษาการผู้อำนวยการ สำนักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย สถาบันพระปกเกล้า ดังนี้

-ธนาธร โดนตัดสิทธิทางการเมืองไหม ถ้าใช่ กี่ปี?
ไม่โดนตัดสิทธิทางการเมือง เพราะในคำวินิจฉัยคดีนี้ เป็นเรื่องคุณสมบัติไม่เกี่ยวกับการตัดสิทธิทางการเมือง ทั้งนี้ หากบุคคลใดถูกตัดสิทธิทางการเมือง หมายความบุคคลนั้นไม่สามารถทำงานเมืองได้ ตามระยะเวลาที่กำหนด หรือตลอดชีวิต

-ธนาธร สมัคร ส.ส. รอบหน้าได้ไหม
ได้ ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป

ดร.สติธร บอกว่า นายธนาธร ยังสามารถทำงานการเมืองได้ทุกอย่าง ยกเว้นเป็น ส.ส. สามารถไปเลือกตั้ง ลงสมัครรับเลือกตั้งทั่วไปและเลือกตั้งซ่อมได้ หรือหากมีกรณีลูกพรรคอนาคตใหม่ที่เขตประเวศ ซึ่งนายธนาธรมีสิทธิเลือกตั้ง อยากให้หัวหน้าเข้าสภา ลาออกจากการเป็น ส.ส. แล้วเลือกตั้งซ่อม นายธนาธรไปลงสมัคร ได้ไม่มีใครว่า กฎหมายไม่ได้ห้าม

-ธนาธร สมัคร ผู้ว่าฯกทม. ได้ไหม
ได้

เมื่อมีการเปิดรับสมัครเลือกตั้ง ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร นายธนาธรสามารถลงสมัครรับเลือกตั้งได้ รวมถึงการเลือกตั้งท้องถิ่นทั้งหมดก็สามารถทำได้ ส่วนตำแหน่ง ในคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 นายธนาธร ก็สามารถเป็นต่อไป แม้เกิดเหตุทำให้ถูกตัดสิทธิการเมือง เพราะตำแหน่ง กรรมาธิการวิสามัญฯ ไม่ได้กำหนดคุณสมบัติไว้ อีกทั้งในอดีตก็เคยมีบุคคลที่ถูกตัดสิทธิทางการเมือง 5 ปี มาดำรงตำแหน่ง กรรมาธิการวิสามัญ เช่น นายวราเทพ รัตนากร

– ธนาธร ติดคุกไหม
ไม่ติดคุกจากคดีนี้ แต่ก็มีความเสี่ยง หากกกต.ไปร้องตาม พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. (พ.ร.ป.เลือกตั้ง ส.ส.) มาตรา 151 รู้อยู่แล้วว่าตัวเองไม่มีคุณสมบัติ แต่ยังให้พรรครับรองส่งลงสมัคร ส.ส.บัญชีรายชื่อ และอาจถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 20 ปีด้วย

มาตรา 151 ระบุด้วยว่า ผู้สมัครรับเลือกตั้งรู้ตัวว่า ไม่มีสิทธิแล้วยังสมัครรับเลือกตั้ง ต้องระวางโทษจำคุก 1-10 ปี ปรับ 20,000-200,000 บาท และเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 20 ปี ซึ่งผู้ร้องจะต้องพิสูจน์ให้ได้ว่า นายธนาธร “รู้ทั้งรู้” จริงๆ ตามเจตนารมณ์ที่กฎหมายเขียนไว้

ซึ่งกรณีมาตรา 151 นี้ได้ดำเนินการในชั้นคณะกรรมการสืบสวนและไต่สวน จนถึงกรรมการการเลือกตั้งแล้ว เพียงแต่จะมีมติออกมาเช่นใด และคงนำคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญเมื่อวานนี้ไปประกอบการพิจารณา

พรรคจะโดนยุบไหม?
ไม่โดนแต่มีความเสี่ยง จากคดีอื่นๆ เช่น ปล่อยเงินกู้, เงินบริจาคพรรค

ดร.สติธร ยืนยันว่า จากคดีถือหุ้นวี-ลัคฯ จะไม่นำไปสู่การยุบพรรคอนาคตใหม่ แม้ กกต. จะดำเนินการตามมาตรา 151 เพราะเป็นความผิดเฉพาะตัว หรือหากโยงไปถึง มาตรา 120 ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง ฐานความผิด หัวหน้าพรรครับรองผู้สมัครเป็นเท็จ โทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ตัดสิทธิเลือกตั้ง 5 ปี ก็ยังไม่ถึงยุบพรรค

เว้นแต่จะโยงไปถึงมาตรา 132 พ.ร.ป.เลือกตั้ง สส. มาตรา 132 วรรคแรก บัญญัติว่า ก่อนประกาศผลการเลือกตั้ง หาก กกต.เห็นว่ามีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าผู้สมัครผู้ใดกระทำการอันเป็นเหตุให้การเลือกตั้งนั้นมิได้เป็นไปโดยสุจริตและเที่ยงธรรม

“พรรคอนาคตใหม่ อาจถูกยุบก่อน คุณธนาธรโดน 151 ก็ได้ เพราะตอนนี้คดียุบพรรคก็เดินหน้า ถูกส่งไปตามขั้นตอน บางเรื่องศาลรัฐธรรมนูญก็รับไว้แล้ว มันไม่ผูกกัน ไม่ได้แปลว่าโดนอันนี้แล้วไปเป็นขั้นบันได ไม่ได้พ่วงกันโดยตรงด้วยข้อกฎหมาย”

ส่วนกรณีที่เกิดกระแสเรียกร้อง กรณี ส.ส.คนอื่นๆ ที่ถูกร้องเรื่องการถือหุ้นสื่อด้วยมาตรฐานเดียวกันนั้น ดร.สติธร แสดงทัศนคติว่า กลุ่มส.ส.ดังกล่าวมีความต่างจากกรณีของนายธนาธร ตั้งแต่ศาลรับเรื่องแล้ว กรณีของคุณธนาธร มีคำสั่งให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ ส.ส.ด้วย แต่กลุ่มนั้นไม่ได้ให้หยุดปฏิบัติหน้าที่ เชื่อว่าจะมีการดูละเอียดและรายบุคคล ว่า ใครที่ถือหุ้นในบริษัทที่ทำสื่อชัดๆ เหมือน บริษัทวี-ลัค ก็มีโอกาสมากกว่า