สรุปคำตอบ ‘ไอติม-พริษฐ์’ แก้ไข ม.112 ไม่เท่ากับล้มล้างการปกครอง

‘กฎหมายอาญา มาตรา 112’ เป็นหนึ่งเรื่องสำคัญ ที่พรรคก้าวไกล ซึ่งเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล ยืนยัน จะผลักดันให้มีการแก้ไขผ่านกลไกของสภาผู้แทนราษฎร ไม่อยู่ใน ‘MOU 8 พรรคร่วมรัฐบาล’ นอกจากเรื่องนี้จะเป็นประเด็นที่คนในสังคมถกเถียงกันอย่างกว้างขวางแล้ว สมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) หลายคนได้ให้ความเห็น พร้อมระบุว่า นี่คือเรื่องที่เป็นเงื่อนไขสำคัญ ที่ทำให้อาจจะไม่โหวตให้ ‘พิธา ลิ้มเจริญรัตน์’ หัวหน้าพรรคก้าวไกล เป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 ของประเทศไทย

TODAY LIVE ในวันที่ 18 พ.ค. 66 ถามชัดกับ ‘พริษฐ์ วัชรสินธุ’ (ไอติม) ผู้จัดการการรณรงค์และการสื่อสารนโยบาย พรรคก้าวไกล ซึ่งเป็นหนึ่งในทีมทำนโยบาย และเดินสายเจรจากับ ส.ว. ถึงรายละเอียดการเสนอแก้ไขมาตรา 112 ของพรรคก้าวไกล

“พรรคก้าวไกลไม่ได้มีนโยบายหรือความเห็นใดๆ ที่จะไปล้มสถาบัน นโยบายที่เข้าใจว่า เป็นต้นเหตุของความกังวลของ ส.ว. หลายคน และถูกตีความไปในทิศทางนั้นก็คือ นโยบายเรื่องการแก้ไขกฎหมายอาญา มาตรา 112 ซึ่งก็ขอยืนยันว่า ข้อเสนอของเราในการแก้ไขกฎหมายอาญามาตรา 112 ไม่ได้นำไปสู่รูปแบบการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ถ้าพูดให้ถึงที่สุด แม้กระทั่งนโยบายของภาคประชาชนที่เสนอให้ยกเลิก ม.112 ก็ไม่ได้นำไปสู่ล้มล้างการปกครองเช่นกัน อันนี้ให้ความเป็นธรรมกับข้อเสนอของภาคประชาชนด้วย แต่เรายืนยันนโยบายของก้าวไกลคือการแก้ไขไม่ใช่ยกเลิก” พริษฐ์ ตอบ

เขาอธิบายต่อว่า เราเห็นว่าข้อเสนอของเรา เมื่อมีการแก้ไขกฎหมาย ม.112 แล้ว ก็จะทำให้เรามีกฎหมายคุ้มครองประมุขให้ฐานหมิ่นประมาทที่มีสมดุลที่ดีขึ้นระหว่างการคุ้มครองเสรีภาพในการแสดงออก กับการคุ้มครองประมุขจากการหมิ่นประมาท และเป็นรายละเอียดที่สอดคล้องกับกฎหมายหมิ่นประมาทพระมหากษัตริยของประเทศทั่วโลกที่เป็นประชาธิปไตยและมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขภายใต้รัฐธรรมนูญเช่นกัน

‘ก้าวไกล’ เสนอแก้ไข ม.112 ใน 3 ข้อ

1. เขียนให้รัดกุมขึ้น ในการแยกแยะ ระหว่างการวิพากษ์วิจารณ์โดยสุจริต กับการหมิ่นประมาท ซึ่งเป็นหลักการเดียวกันกับกฎหมายหมิ่นประมาทบุคคลธรรมดา

2. ปรับลดโทษ จากปัจจุบันจำคุก 3-15 ปี มาเป็นโทษที่มองว่าได้สัดส่วนกับฐานความผิดมากขึ้น

3. จำกัดสิทธิในการร้องทุกข์กล่าวโทษ ไม่ปล่อยให้เกิดเหมือนในสถานการณ์ปัจจุบัน ที่ใครจะร้องทุกข์กล่าวโทษใครผิดกฎหมายมาตรานี้ก็ได้

กฎหมายอาญา มาตรา 112 ระบุว่า “ผู้ใดหมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์ พระราชินี รัชทายาท หรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปีถึง 15 ปี”

“…เราเชื่อว่าแก้แบบนี้จะช่วยพัฒนาและรักษาความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนกับสถาบันพระมหากษัตริย์มากขึ้น แต่ถึงอย่างไรผมเคารพคนที่มีความเห็นที่แตกต่าง”

“ผมเข้าใจว่าสมาชิกวุฒิสภาความจริงคือเกือบทั้งหมดก็ได้ ไม่เห็นด้วยกับแนวทางการแก้ไข 112 ของพรรคก้าวไกล แต่การทึ่คุณไม่เห็นด้วยกับแนวทางการแก้ไขมาตรา 112 ของพรรคก้าวไกล ไม่ควรจะเป็นเหตุผลที่คุณจะยับยั้งให้การสนับสนุนกับก้าวไกล ในฐานะพรรคการเมืองที่รวบรวมเสียงของสภาผู้แทนราษฎร แล้วไปไกลกว่านั้นหากพรรคก้าวไกลเป็นรัฐบาลแล้ว เราเสนอร่างกฎหมายนี้เข้าไป คุณในฐานะวุฒิสภา ก็ยังมีส่วนร่วมในกระบวนนิติบัญญัติอยู่ดี นั่นหมายความว่าถ้าเราเสนอเข้าไปในสภาผู้แทนราษฎร ผ่าน 3 วาระไปแล้วก็จะไปสู่กระบวนการกลั่นกรองกฎหมายของสมาชิกวุฒิสภา ก็เป็นโอกาสที่คุณจะสามารถมีส่วนร่วมในการแสดงความเห็นเกี่ยวกับกฎหมายฉบับนี้ได้เช่นกัน”

‘พริษฐ์’ ยังยกตัวอย่างคุณพ่อของตัวเอง เพื่อตอบคำถามให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้นเกี่ยวกับการแก้ไข 3 ข้อที่พรรคก้าวไกลเสนอว่า ถ้ามีคนวิพากษ์วิจารณ์คุณพ่อโดยสุจริต ไม่เห็นด้วยกับการทำหน้าที่แบบนี้ อยากให้ปรับปรุงการทำงานแบบนี้ หรือไม่พอใจการบริหารแบบนี้และนำเสนอโดยสุจริต ไม่ควรจะผิดกฎหมาย ถึงแม้ว่า ตนจะไม่พอใจคนๆ นั้น หรือไม่เห็นด้วยกับแนวคิดของคนๆ นั้น เขาก็มีเสรีภาพในการแสดงออก แต่ถ้าเป็นการหมิ่นประมาทไปกล่าวหาอะไรที่เป็นเท็จทำให้เสียชื่อเสียงก็จะเข้าข่ายหมิ่นประมาท

ดังนั้นข้อเสนอในข้อ 1 ของเราก็คือแยกแยะตรงนี้ให้ชัด สำหรับกฎหมายหมิ่นประมาทบุคคลธรรมดาชัด เพราะมี มาตรา 329 มาตรา 330 ที่เขียนไว้ว่า ถ้าเกิดเป็นการติชมโดยเป็นธรรมจะเป็นเหตุยกเว้นความผิด ถ้าเป็นการพูดความจริงที่เป็นประโยชน์ต่อสาธารณะจะเป็นเหตุยกเว้นโทษ แต่พอมาดูกฎหมาย 112 คำเหล่านี้ไม่ปรากฏอยู่ในกฎหมาย เลยทำให้ส่วนหนึ่ง หลายครั้งมีการดำเนินคดี 112 ทั้งๆ ที่เรามองแล้วไม่น่าจะเป็นการกระทำที่เข้าข่ายการหมิ่นประมาท

ส่วนเรื่องโทษ เห็นว่าของไทยอัตราโทษสูงมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นที่มีการปกครองเป็นประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัติรย์ทรงเป็นประมุข ก็ไม่ได้สูงถึงจำคุก 3-15 ปี ซึ่งนอกจากอัตราโทษสูงแล้ว พอกำหนดขั้นต่ำไว้ที่ 3 ปี หมายความว่า เป็นการหมิ่นประมาทที่ผิดก็จริง แต่ถ้าเป็นหมิ่นประมาทที่เล็กน้อยมากๆ ศาลไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากจะให้จำคุกขั้นต่ำ 3 ปี ตรงนี้ก็ถกกันได้ว่าจะลดลงมาเท่าไหร่ พรรคก้าวไกลเสนอว่า หมิ่นประมาทบุคคลธรรมดาเปลี่ยนเป็นโทษปรับแปรผันตามรายได้ ส่วนหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ เราเสนอเป็นจำคุกไม่เกิน 1 ปี

และสิทธิในการร้องทุกข์กล่าวโทษ ปัจจุบันกฎหมายบุคคลธรรมดา บอกว่า ผู้เสียหายเป็นคนเดียวที่มีสิทธิในการร้องทุกข์กล่าวโทษ แต่กลายเป็นกฎหมาย 112 กลายเป็นใครไปร้องทุกข์ใครก็ได้ ข้อเสนอของก้าวไกล เราเสนอให้เป็นข้าราชการในสำนักพระราชวัง ในฐานะตัวแทนที่จะใช้วิจารณญาณในการวิเคราะห์ว่าการกระทำตรงนี้สมควรจะมีการร้องทุกข์กล่าวโทษหรือไม่ แต่ในประเทศอื่นก็อาจจะมอบหมายสิทธินี้ให้กับบุคคลอื่นได้ เช่น ที่ญี่ปุ่น สิทธินี้จะเป็นนายกรัฐมนตรีที่มีสิทธิในการร้องทุกข์กล่าวโทษหรือใครอยากจะเสนอเป็นบุคคลอื่นเช่นกัน แต่เราก็มองว่าถ้าไปเปิดให้ใครไปฟ้องเลยก็ได้ มีความสุ่มเสี่ยงกฎหมายนี้จะถูกใช้เป็นเครื่องมือกลั่นแกล้งฝ่ายตรงข้าม เป็นต้น

นอกจากนี้ ‘พริษฐ์’ ยังยืนยันถึงการที่พรรคเพื่อไทย จับมือกับพรรคก้าวไกลตั้งรัฐบาลว่า จะปิดช่องทางเลือกนายกฯ คนนอก และถ้า ส.ว. โหวตให้กับคนอื่นที่ไม่ใช่ ‘พิธา’ แสดงว่า ส.ว. กำลังโหวตให้กับนายกฯ จากเสียงข้างนอกของสภาฯ ซึ่งจะบริหารประเทศ

“การที่พรรคเพื่อไทยมาสนับสนุนพรรคก้าวไกลอย่างชัดเจนลักษณะแบบนี้ ผมคิดว่าต้องขอบคุณจริงๆ มันทำให้ความหวังการตั้งรัฐบาลแห่งการเปลี่ยนแปลงร่วมกันมีความเป็นจริงมากขึ้น”

ติดตามทั้งหมดได้ในคลิปสัมภาษณ์เต็ม :

My Country Talks ร่วมกับสำนักข่าว TODAY ขอเชิญผู้ที่มีความสนใจ เข้าร่วมกิจกรรม World Talks ที่จะชวนคนจากหลากหลายพื้นที่ของโลกมาแลกเปลี่ยนไอเดีย เรื่องราว มุมมอง ผ่านการสนทนาแบบ 1:1

ผู้เข้าร่วมจะได้รับโอกาสพูดคุยกับผู้ที่มาจากต่างวัฒนธรรม ต่างบริบท ต่างแนวคิด โดยคัดจากการตอบคำถามในแง่มุมต่างๆ

หากท่านสนใจเข้าร่วม สามารถเริ่มต้นจากการตอบคำถามด้านล่างนี้ หรือเข้าไปที่ https://www.theworldtalks.org/invite

*คำถามและบทสนทนาเป็นภาษาอังกฤษ