ทำไม ‘UAE’ ถึงเพิ่งย้ายวันหยุดสุดสัปดาห์ มาเป็น ‘วันเสาร์-อาทิตย์’

ถ้าบอกว่า “รู้รึเปล่าว่าเสาร์อาทิตย์นี้หยุดนะ” ในประเทศไทย คนที่ฟังอยู่ก็น่าจะงงและคิดในใจว่า “ก็ต้องหยุดเสาร์อาทิตย์อยู่แล้วไม่ใช่หรอ” แต่ไม่ใช่ประชาชนสหรัฐอาหรับเอมิเรต (UAE) ที่กำลังจะขยับวันหยุดประจำสัปดาห์ จาก ‘ศุกร์-เสาร์’ มาเป็น ‘เสาร์-อาทิตย์’ ตั้งแต่ 1 ม.ค. ปีหน้าเป็นต้นไป คำถามคือทำไมไม่ใช่เสาร์อาทิตย์ตั้งแต่แรก แล้วด้วยเหตุผลอะไรถึงจะมาเปลี่ยนตอนนี้ล่ะ?

ทำไมถึงเป็น ศุกร์-เสาร์ มาตลอด

หลายคนอาจจะไม่รู้ว่า จริงๆ แล้วในพื้นที่ของโลกมุสลิม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ตะวันออกกลางนั้น ไม่ได้ใช้วันหยุดประจำสัปดาห์เป็น ‘วันเสาร์’ และ ‘อาทิตย์’ เหมือนกับพื้นที่ส่วนอื่นๆ ของโลก แต่วันทำงานของตะวันออกกลาง คือ วันอาทิตย์จนถึงวันพฤหัสบดี ก่อนจะเริ่มหยุดสุดสัปดาห์ใน ‘วันศุกร์’ และ ‘วันเสาร์’

ส่วนเหตุผลที่ว่า ทำไมโลกอาหรับถึงได้ใช้วันหยุดเสาร์อาทิตย์เป็นวันหยุดประจำสัปดาห์ นั่นก็เพราะว่าวัฒนธรรมวันหยุดสุดสัปดาห์เสาร์อาทิตย์ที่มาจากการทำงานใน ‘โลกตะวันตก’ นั้นได้รับอิทธิพลมาจากศาสนา ‘คริสต์’ และ ‘ยิว’ อีกทีนึง เพราะวันเสาร์เป็นวันสะบาโตของชาวยิว ส่วนวันอาทิตย์เป็นวันแห่งการสักการะของคริสตศาสนิกชน ทำให้ชาวคริสต์ถูกคาดหวังให้หยุดงานและเข้าโบสถ์

ขณะที่ใน ‘โลกอิสลาม’ มีสิ่งที่เรียกว่า ‘ละหมาดวันศุกร์’ เป็นพิธีกรรมทางศาสนาที่ชาวมุสลิมจะต้องละหมาดแบบรวมหมู่มากกว่า 40 คนขึ้นไปและถูกระบุว่าเป็นกิจการที่จำเป็นของชาวมุสลิม ทำให้เดิมทีโลกมุสลิมจะทำงานในวัน ‘เสาร์-พุธ’ และหยุดสุดสัปดาห์ในวัน ‘พฤหัส-ศุกร์’

แต่เมื่อโลกมุสลิมมีวันหยุดสุดสัปดาห์ในวันพฤหัส-ศุกร์ โลกตะวันตกมีวันหยุดสุดสัปดาห์ในวันเสาร์-อาทิตย์ ทำให้มีวันทำงานซ้อนทับกันเพียง 3 วัน คือ วันจันทร์ อังคาร พุธ จึงกลายเป็นความไม่สะดวกในการทำธุรกิจกับโลกตะวันตกที่เป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจและมีอิทธิพลเหนือวันหยุดในหลายพื้นที่ของโลก 

สุดท้าย ‘โลกอิสลาม’ จึงยอมปรับสุดสัปดาห์ในการทำงานให้ซ้อนทับกับโลกตะวันตกหรือปรับมาหยุด ‘วันศุกร์-เสาร์’ แทน

ทำไม UAE ถึงเปลี่ยนใจแล้ว

ส่วนที่ว่า “ทำไมสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์จึงตัดสินใจจะเลื่อนวันหยุดสุดสัปดาห์เป็นวันเสาร์-อาทิตย์” นั้น ต้องย้อนกลับไปพูดถึงการแข่งขันในระดับภูมิภาคของโลกตะวันออกกลางที่กำลังร้อนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะกับประเทศเพื่อนบ้านอย่าง ‘ซาอุดิอาระเบีย’ ที่กำลังงวดเข้ามาทุกขณะ

ดังนั้น เพื่อขยายการเติบโตทางเศรษฐกิจ รักษาตำแหน่งเมืองหลวงทางการค้าของตะวันออกกลางที่เป็นมานานกว่าทศวรรษ และปรับตัวเองสู่การเป็น ‘ศูนย์กลางธุรกิจโลก’ 

สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์จึงมุ่งเป้าในการดึงดูดผู้มีความสามารถจากต่างประเทศ ดึงดูดการลงทุน และกระชับความสัมพันธ์ทางการค้านอกตะวันออกกลาง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเอเชียและแอฟริกา

รัฐบาลสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เชื่อว่า การเปลี่ยนแปลงวันหยุดสุดสัปดาห์นี้จะทำให้ประเทศสามารถปรับตัวเข้ากับตลาดโลกได้ดียิ่งขึ้น “การเปลี่ยนแปลงนี้จะช่วยจะเพิ่มจำนวนวันที่เราทำธุรกิจกับพื้นที่อื่นๆ ของโลกที่จะช่วยเพิ่มการค้า” นาบิล อลิยูซุฟ ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของกลุ่มที่ปรึกษาระหว่างประเทศของดูไบเผย

โดยความเปลี่ยนแปลงวันหยุดสุดสัปดาห์นี้จะมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 ม.ค. 2022 เป็นต้นไปในส่วนงานของภาครัฐและโรงเรียนต่างๆ 

อนาคตเราอาจจะได้เห็นประเทศอื่นๆ ในภูมิภาคปรับตัวตามในไม่ช้า เพราะในปี 2006 สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ก็เป็นประเทศแรกที่เลื่อนวันหยุดมาเป็นศุกร์-เสาร์ ก่อนซาอุดิาระเบียและประเทศอื่นๆ ในอาหรับจะปรับตัวตาม 

แล้วยังให้ทำงานแค่ 4 วันครึ่งด้วย

นอกจากแถลงการณ์ล่าสุดของรัฐบาล UAE จะเปลี่ยนแปลงวันหยุดสุดสัปดาห์แล้ว ยังประกาศให้หน่วยงานของรัฐทำงานเพียงสัปดาห์ละ 4 วันครึ่งด้วย โดยให้ทำงานเพียงครึ่งวันในวันศุกร์ที่มีกิจกรรมทางศาสนาอิสลาม

โดยรัฐบาล UAE ไม่ระบุว่า ภาคเอกชนจะต้องทำงาน 4 วันครึ่งหรือไม่ และเปิดทางให้บริษัทเอกชนมีความยืดหยุ่นในการบริหารทรัพยากรด้วยตัวเองภายใต้กฎหมายแรงงานที่กำหนดเวลาทำงานสูงสุดไว้ 48 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ และหยุดงานอย่างน้อยหนึ่งวันต่อสัปดาห์

ระบบทำงาน 4 กับ ½ วันทำให้เกิดข้อถกเถียงเช่นกัน เพราะก่อนหน้านี้ UAE ได้จัดงบประมาณ 6 พันล้านดอลลาร์ เพื่อผลักดันประชากร 75,000 คนให้เข้าสู่การจ้างงานของภาคชน เนื่องจากพลเมืองส่วนมากนิยมทำงานให้รัฐที่มีค่าจ้างสูงกว่าและเวลาทำงานที่น้อยกว่า

เปโดร โกเมส นักเศรษฐศาสตร์จาก Birkbeck, University of London ระบุว่า การตัดสินใจเปลี่ยนวันทำงานเป็น 4 วันครึ่งที่เริ่มต้นจากภาครัฐเป็นความผิดพลาดทางยุทธวิธี เพราะจะทำให้คำพูดประเภทที่ว่าเอกชนขยันขันแข็ง ข้าราชการขี้เกียจรุนแรงขึ้น และทำให้การทำงานสัปดาห์ละ 4 วันในยูทาห์ในปี 2011 ล้มเหลว การปรับวันหยุดสุดสัปดาห์ควรจะถูกใช้กับระบบเศรษฐกิจทั้งระบบและใช้เวลา 4-6 ปีในการปรับตัว

ก่อนหน้าที่จะมาถึงความเปลี่ยนแปลงใน UAE ในประเทศไอซ์แลนด์ก็เคยมีงานวิจัยออกมาแล้วว่า แม้จะทำงานเพียง 4 วัน ประสิทธิผลของงานก็ไม่ต่างจากการทำงาน 5 วัน หลายครั้งได้งานที่ดีขึ้นกว่าเดิม ในขณะที่พนักงานมีความเครียดและอัตราการหมดไฟลดน้อยลง มีความสมดุลระหว่างการทำงานกับส่วนตัวดีขึ้น

สรุป คือ การตัดสินใจเปลี่ยนแปลงวันหยุดสุดสัปดาห์และลดวันทำงานในหน่วยงานรัฐทั่วทั้งประเทศของ UAE ครั้งนี้ เกิดขึ้นเพื่อสร้างสมดุลระหว่างความเชื่อทางศาสนากับการรักษาการเจริญเติบโตในทางเศรษฐกิจ  UAE จำเป็นจะต้องปรับตัวเพื่อให้สามารถค้าขายกับโลกสากลได้อย่างกว้างขวาง แต่ยังมีเวลาเหลือในวันศุกร์เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าร่วมพิธีกรรมทางศาสนาได้

ที่มา

• https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-12-07/uae-switches-weekend-to-saturday-sunday-from-next-year 
• https://www.bbc.com/news/business-57724779 
• https://www.matichonweekly.com/column/article_382322