3 ขั้นตอนการเตรียมตัว ก่อนฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19

สถานการณ์การติดเชื้อโควิด-19 และเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้นในแต่ละวัน ส่งผลให้หลายคนเกิดความกังวลใจจนเกิดเป็นความเครียด และต้องการที่จะฉีดวัคซีนป้องกันโควิด–19 โดยแพทย์หลายคนออกมายืนยันตรงกันว่า วัคซีนโควิด-19 ช่วยป้องกันเมื่อร่างกายเจอเชื้อโรค คนที่รับวัคซีนมีโอกาสรับเชื้อน้อยกว่าคนที่ไม่ฉีด นอกจากจะป้องกันตัวเองแล้ว ยังป้องกันคนรอบข้างด้วยเพราะวัคซีนจะเข้าไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส ขณะที่กรมอนามัยได้แนะนำขั้นตอนการเตรียมตัวและข้อควรรู้ก่อนฉีดวัคซีนไว้ ดังนี้

1. ตรวจสอบสภาพร่างกายตนเอง
   – ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
   – หลีกเลี่ยงการดื่ม ชา กาแฟ ก่อนวันที่มารับวัคซีน
   – ดื่มน้ำให้เพียงพอ
   – ตรวจสอบสภาพร่างกายว่ามีความพร้อมรับการฉีดวัคซีนหรือไม่ เช่น ไม่มีไข้สูง ไม่มีอาการเจ็บป่วย หากมีไข้สูงในวันนัดหมายฉีดวัคซีนควรแจ้งขอเลื่อนการฉีดออกไปก่อน
2. สิ่งที่ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนฉีดวัคซีน
   – มีโรคประจำตัว
   – มีประวัติกรแพ้ยา หรือ วัคซีน
   – ตั้งครรภ์
3. ตรวจสอบ วัน / เวลา / สถานที่นัดฉีดวัคซีนให้เรียบร้อย และควรไปถึงก่อนเวลาอย่างน้อย 30 นาที ที่สำคัญอย่าลืมนำบัตรประจำตัวประชาชนไปด้วย

นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข แนะนะว่า หลังฉีดแล้วเจ้าหน้าที่จะให้รอดูอาการในบริเวณที่ฉีด 30 นาที ถ้ามีไข้ หรือปวดเมื่อยมากทนไม่ไหว สามารถกินยาพาราเซตามอลขนาด 500 มิลลิกรัม ครั้งละหนึ่งเม็ดซ้ำได้ถ้าจำเป็นแต่ให้ห่าง 6 ชั่วโมง การฉีดวัคซีนโควิดควรห่างกับวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่อย่างน้อย 1 เดือน

worlpointTODAY ได้รวบรวมสิ่งที่จำเป็นต้องรู้และทำความเข้าใจในเรื่องที่ทุกคนสงสัยเกี่ยวกับการวัคซีนโควิด-19  อธิบายถึงวัคซีน 2 ตัวที่ประเทศไทยมีอยู่ขณะนี้คือ วัคซีน Sinovac และ AstraZeneca ส่วนอีกยี่ห้อที่ขึ้นทะเบียนกับ อย. แล้วแต่ไม่มีวัคซีนเข้ามา คือ Johnson & Johnson

สำหรับวัคซีนที่ผู้ลงทะเบียนผ่านไลน์หมอพร้อมจะได้ฉีดมีวัคซีนอยู่ 2 ยี่ห้อ จาก 2 บริษัท คือ CoronaVac โดยบริษัท Sinovac Biotech และวัคซีนจาก AstraZeneca

กลุ่มอายุ 18-59 ปี จะได้ฉีดวัคซีน Sinovac วัคซีนเชื้อตาย ผลิตจากไวรัส SARS-CoV-2 ไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคโควิด-19 ที่ถูกทำให้ตายด้วยสารเคมี หรือ ความร้อน ฉีดกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส โดยจะฉีดทั้งหมด 2 โดส ห่างกัน 2-4 สัปดาห์

ส่วนวัคซีน AstraZeneca วัคซีนชนิดไวรัสเป็นพาหะ โดยใช้ไวรัสที่ถูกทำให้อ่อนฤทธิ์ลง ตัดแต่งพันธุกรรมเพื่อใช้เป็นพาหะ แล้วฝากสารพันธุกรรมของเชื้อ SARS-CoV-2 เข้าไป ให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสขึ้นมา ฉีด 2 โดส ห่างกัน 4 สัปดาห์ มีข้อบ่งใช้ในผู้มีอายุ 18 ปีขึ้นไป และในกลุ่มผู้สูงอายุ วัคซีนที่กลุ่มผู้สูงอายุ และ ผู้มีโรคประจำตัวจำได้ฉีดในเดือนมิถุนายนก็คือ วัคซีน AstraZeneca

ประสิทธิภาพในการป้องกันโควิด-19 ของ Sinovac พบประสิทธิภาพในการสร้างภูมิคุ้มกันเชื้อโควิดสายพันธุ์ดั้งเดิมในบราซิล อยู่ที่ 50.4 เปอร์เซ็นต์ ในไทยมีผลตรวจภูมิต้านทานเบื้องต้น ที่ รพ.บ้านแพ้ว สมุทรสาคร พบว่าป้องกันได้ถึง 92.4 เปอร์เซ็นต์ และมีผลการวิจัยการฉีดวัคซีนซิโนแวค โดยประเทศบราซิล พบว่า ลดอาการรุนแรงของโรค และการนอนโรงพยาบาลได้ 100 เปอร์เซ็นต์

วัคซีน AstraZeneca ทำการทดลองในสหรัฐฯ พบว่ามีประสิทธิภาพในการสร้างภูมิคุ้มกันเชื้อโควิดสายพันธุ์ดั้งเดิมอยู่ที่ 76 เปอร์เซ็นต์ และลดอาการรุนแรงของโรค และการนอนโรงพยาบาลได้ 100 เปอร์เซ็นต์

ส่วนผลข้างเคียงจากวัคซีนทั้ง 2 ชนิดตามที่มีรายงาน คือ อาการทั่วไปหลังการฉีดของวัคซีนทั้งสองยี่ห้อ คือ ปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีด อาจมีอาการปวดศีรษะ มีไข้ร่วมด้วย อาการรุนแรงของ Sinovac มีกรณีที่เกิดขึ้นในไทย คือ หลังฉีดพบ อาการคล้ายอัมพฤกษ์ชั่วคราว

ขณะที่ AstraZeneca มีรายงานเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันกับภาวะเกล็ดเลือด โดย AstraZeneca มีการประกาศยุติการใช้ เดนมาร์ก และ แอฟริกาใต้ หลายชาติในยุโรปกลับมาใช้งานวัคซีน AstraZeneca ต่อ
แต่กำหนดเงื่อนไขด้านอายุสำหรับผู้ฉีด เนื่องจากมีรายงานพบภาวะลิ่มเลือดอุดตัน มักเกิดกับผู้หญิงอายุ 18-59 ปี มากกว่าผู้ชายในอัตรา 2 ต่อ 1