15 ปีผ่านไป ทำไมส่งออก ‘เวียดนาม’ แซงหน้าไทยไปแล้ว

รายงานจากศูนย์วิจัยกสิกรไทย อธิบายประเด็น ‘ส่งออกเวียดนามแซงหน้าไทยภายใน 15 ปี นับตั้งแต่เข้าเป็นสมาชิก WTO’ ในรูปแบบกราฟิก TODAY Bizview ถอดบทเรียนสรุปออกมาเล่าให้ทุกคนฟังว่า ทำไม 15 ปีผ่านไป ส่งออกเวียดนามถึงแซงไทยได้สำเร็จ

1) หากย้อนไปในปี 2543 หรือ 24 ปีก่อน จะเห็นว่า มูลค่าการส่งออกเวียดนามน้อยกว่าไทยมาโดยตลอด

2) จนกระทั่งเวียดนามเริ่มต้น ‘นโยบายการค้าเสรี’ เข้าร่วมเป็นสมาชิก WTO ในปี 2550 และเริ่มต้นทำข้อตกลงการค้าเสรี (FTA) กับนานาชาติ

ย้อนกลับมาดูจำนวน FTA ปี 2550

• • • • • • ไทยมี FTA 15 ประเทศ
          • เวียดนามมี FTA 11 ประเทศ

3) หลังจากนั้นมูลค่าการส่งออกของเวียดนามค่อยๆ เติบโตขึ้นเรื่อยๆ อย่างเห็นได้ชัด แต่จุดที่เห็นการเติบโตอย่างก้าวกระโดดคือในปี 2558 เพราะจำนวน FTA ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว

ย้อนกลับมาดู FTA ปี 2558

• • • • • • ไทยมี FTA 17 ประเทศ
          • เวียดนามมี FTA 16 ประเทศ

4) โดยเฉพาะหลัง ‘สงครามการค้าระหว่างสหรัฐและจีน’ ระอุขึ้นในปี 2561 ที่เวียดนามได้อานิสงส์จากความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์กลายเป็น ‘ฐานการผลิต’ ใหม่ที่บริษัทระดับโลกเลือกใช้

5) ปี 2562 มูลค่าการส่งออกของเวียดนามแซงไทยได้ในที่สุด

• • • • • • ไทยส่งออก 2.46 แสนล้านดอลลาร์
          • เวียดนามส่งออก 2.64 แสนล้านดอลลาร์

6) หลังจากนั้นในช่วงวิกฤตโควิด-19 เวียดนามก็ยังคงเดินหน้าทำ FTA อย่างต่อเนื่องในช่วงปี 2563

ย้อนกลับมาดู FTA ปี 2563

• • • • • • ไทยมี FTA 18 ประเทศ
          • เวียดนามมี FTA 52 ประเทศ

และในปี 2563 นี้เองมูลค่าการส่งออกของเวียดนามก็แซงหน้าไทยไปอย่างชัดเจน

• • • • • • ไทยส่งออก 2.31 แสนล้านดอลลาร์
          • เวียดนามส่งออก 2.92 แสนล้านดอลลาร์

7) ปัจจุบันมูลค่าการส่งออกของเวียดนามมากกว่าไทย โดยในปี 2566

• • • • • • ไทยส่งออก 2.8 แสนล้านเหรียญดอลลาร์
          • เวียดนามส่งออก 3.5 แสนล้านดอลลาร์

ในปัจจุบันหรือปี 2567

• • • • • • ไทยมี FTA 19 ประเทศ
          • เวียดนามมี FTA 54 ประเทศ

8) โดยจะเห็นว่า ถ้านับตั้งแต่ปี 2550 มาจนถึงปี 2567 การเพิ่มขึ้นของ FTA ไทยกับเวียดนามต่างกันมาก

• • • • • • ไทย FTA เพิ่มขึ้น 4 ประเทศ
          • เวียดนาม FTA เพิ่มขึ้น 43 ประเทศ

อย่างไรก็ตาม รายงานจากศูนย์วิจัยกสิกรไทยยังพูดถึงข้อมูลอีก 2 ชุดที่น่าสนใจ คือ ค่าแรงขั้นต่ำและการลงทุนทางตรงจากต่างประเทศ FDI ไหลเข้าสุทธิเฉลี่ย (2562-9เดือน2566)

• • • • • • ไทย 5,936 ล้านดอลลาร์
          • เวียดนาม 15,630 ล้านดอลลาร์

ค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำ (2567)

• • • • • • ไทย 9,900-11,100 บาทต่อเดือน
          • เวียดนาม 5,106-7,352 บาทต่อเดือน

9) สรุปง่ายๆ คือ ‘นโยบายการค้าเสรี’ หรือการเข้าร่วมเป็นสมาชิก WTO และทำข้อตกลงการค้าเสรีกับหลายๆ ประเทศ ประจวบเหมาะกับสถานการณ์ประชากรของเวียดนามและค่าแรงขั้นต่ำ เป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนภาคการส่งออกของเวียดนามให้เติบโตอย่างก้าวกระโดด

ที่สำคัญอีกข้อ คือ เวียดนามยังสามารถคว้าโอกาสจากความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ ได้รับอานิสงส์จากการย้ายฐานการผลิตออกจากจีน หลังเกิดสงครามการค้าระหว่างสหรัฐ-จีนด้วย