ซื้อเร็ว-ฉีดเร็ว-ใช้หลายยี่ห้อ ยุทธศาสตร์ ‘ชิลี’ จัดหาวัคซีนโควิด-19

ประเทศชิลีติดอันดับ 1 ใน 10 ประเทศที่มีอัตราฉีดวัคซีนโควิด-19 สูงสุดเมื่อเทียบกับสัดส่วนประชากร โดยมีอัตราการฉีดวัคซีนโควิด-19 ต่อประชากรสูงในระดับเดียวกับมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกาและสหราชอาณาจักร ทั้งๆ ที่ชิลีไม่ใช่ประเทศที่มีบริษัทพัฒนาวัคซีนโควิด-19

ความสำเร็จในครั้งนี้เป็นผลมาจากการจัดหาวัคซีนโควิด-19 ได้อย่างรวดเร็วและมีความหลากหลาย แสดงให้เห็นถึงความสามารถของรัฐบาลชิลีที่ไม่ใช่แค่มีเงินอย่างเดียว แต่ต้องมีทั้งทักษะในการเจรจา หาความร่วมมือ และที่สำคัญคือความกล้าตัดสินใจของรัฐบาล

ความสำเร็จของรัฐบาลชิลีเกิดขึ้นได้อย่างไร วันนี้ workpointTODAY จะถอดบทเรียนมาให้ได้อ่านกัน

1.) ชิลีเป็นประเทศในแถบอเมริกาใต้ มีประชากรราว 18.73 ล้านคน ซึ่งข้อมูลนับตั้งแต่วันที่ 3 กุมภาพันธ์ ซึ่งเป็นวันที่ชิลีเริ่มโครงการฉีดวัคซีนโควิด-19 จนถึงวันนี้ (12 มี.ค.) ชิลีฉีดวัคซีนโควิด-19 ไปแล้วจำนวน 5.87 ล้านโดส หรือถ้าเทียบเป็นสัดส่วนต่อประชากรจะพบว่า มีการแจกจ่ายวัคซีนโควิด-19 ไปแล้วประมาณ 30 โดสต่อประชากร 100 คน

สัดส่วนการแจกจ่ายวัคซีนต่อประชากรของชิลีอยู่ในระดับที่สูงติดอันดับที่ 7 ของโลก โดยสูงกว่าสหรัฐฯ และน้อยกว่าสหราชอาณาจักรเพียงเล็กน้อย

2.) เป้าหมายของรัฐบาลชิลีคือการฉีดวัคซีนโควิด-19 ให้กับประชาชน 80% เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันหมู่ภายในเดือนมิถุนายนนี้ ซึ่งหลายฝ่ายเชื่อว่า ชิลีน่าจะทำได้ตามเป้าหมาย เพราะในตอนนี้ชิลีมีวัคซีนโควิด-19 อยู่ในมือมากกว่า 35 ล้านโดส ซึ่งถือว่าครอบคลุมประชากรกว่า 90% ของประเทศแล้ว

3.) สำหรับวัคซีนโควิด-19 ที่รัฐบาลชิลีเลือกใช้มาจากอย่างน้อย 4 แหล่ง ได้แก่

⚫️ ไฟเซอร์-ไบโอเอ็นเทค (Pfizer-BioNTech) จำนวน 10 ล้านโดส
⚫️ ซิโนแวค (Sinovac) จำนวน 10 ล้านโดส
⚫️ โครงการโคแวกซ์ (COVAX) จำนวน 7.8 ล้านโดส
⚫️ แอสตราเซเนกา (AstraZeneca) จำนวนครอบคลุมส่วนที่เหลือ

นอกจากนี้รัฐบาลชิลียังติดต่อเพื่อขอซื้อวัคซีนโควิด-19 จากบริษัทอื่นๆ เพื่อสำรองใช้ในกรณีฉุกเฉิน โดยมีการเจรจากับทั้งบริษัทจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน (Johnson & Johnson) และบริษัทแคนซิโน (CanSino) ซึ่งเป็นวัคซีนชนิดฉีดเข็มเดียว ขณะเดียวกันยังเจรจาขอซื้อวัคซีนสปุตนิก-5 ของรัสเซียด้วย

4.) ทางการชิลีเลือกใช้วัคซีนจากหลายบริษัท เพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาวัคซีนยี่ห้อใดยี่ห้อหนึ่ง ในกรณีที่วัคซีนจากบริษัทนั้นๆ อาจมีปัญหา ซึ่งการจะทำเช่นนี้ได้ จำเป็นต้องใช้ความสามารถของรัฐบาลทั้งในแง่ของการตัดสินใจ และการเจรจากับผู้พัฒนาวัคซีนให้เลือกส่งวัคซีนโควิด-19 ให้กับชิลีก่อนประเทศอื่น

5.) ความสำเร็จข้อแรกที่ทำให้ชิลีมีวัคซีนอยู่ในมือเพียงพอในเวลาที่รวดเร็ว และมีหลากหลายยี่ห้อให้เลือกใช้ตามความเหมาะสม คือการตัดสินใจเจรจากับผู้พัฒนาวัคซีนตั้งแต่เนิ่นๆ

รัฐมนตรีสาธารณสุขชิลีเปิดเผยว่า ทางการชิลีได้เริ่มกระบวนการจัดหาวัคซีนโควิด-19 ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมปีที่แล้ว โดยมีเป้าหมายให้ชิลีมีวัคซีนเพียงพอกับพลเมืองทุกคน โดยรายงานระบุว่า ทางการชิลีได้ติดต่อขอซื้อวัคซีนโควิด-19 กับบริษัทแอสตราเซเนกา, ไฟเซอร์ และจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน ตั้งแต่ช่วงที่ผลการทดลองวัคซีนของบริษัทนั้นๆ ยังไม่ชัดเจน

ที่ผ่านมา ทางการชิลีได้รับเสียงชื่นชมอย่างมากว่า มีทักษะในการเจรจากับบริษัทผู้พัฒนาวัคซีนโควิด-19 เพราะแม้จะเริ่มการเจรจากับผู้พัฒนาวัคซีนโควิด-19 ตั้งแต่ช่วงแรกๆ แต่ก็มีหลายประเทศที่เริ่มการเจรจาซื้อวัคซีนล่วงหน้าเช่นกัน

6.) รัฐบาลชิลีรู้ดีว่า การจัดซื้อวัคซีนโควิด-19 เพียงอย่างเดียวอาจไม่ช่วยให้ได้วัคซีนเร็วขึ้น ดังนั้นรัฐบาลจึงเจรจากับผู้พัฒนาวัคซีนหลายบริษัท เพื่อขอเป็นส่วนหนึ่งในการร่วมพัฒนาและทดลองวัคซีนด้วย ซึ่งจะเป็นหลักประกันว่า ชิลีจะเป็นประเทศที่ได้วัคซีนโควิด-19 เร็วกว่าประเทศอื่นๆ แน่นอน

โดยชิลีได้เปิดทางให้แอสตราเซเนกา, จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน ซิโนแวค และแคนซิโน เข้าไปทดลองระยะที่สามในประเทศชิลี พร้อมกับเปิดทางให้สถาบันการศึกษาชั้นนำของประเทศเข้าไปมีส่วนร่วมการวิจัยกับผู้พัฒนาวัคซีนโควิด-19 แลกกับเงื่อนไขว่า หากการทดลองประสบความสำเร็จ ต้องส่งมอบวัคซีนโควิด-19 ให้กับชิลีก่อน ในฐานะผู้ร่วมทำการทดลอง

7.) เมื่อได้วัคซีนมาแล้ว ลำดับต่อไปคือการแจกจ่ายวัคซีนโควิด-19 ให้เร็วที่สุด โดยหลังจากการรับรองความปลอดภัยและประสิทธิภาพของวัคซีนที่ได้มา ทางการชิลีได้เริ่มกระบวนการแจกจ่ายวัคซีนไปยังพลเมือง โดยอาศัยระบบสาธารณสุขพื้นฐานของชิลี ซึ่งที่ผ่านมาได้รับเสียงชื่นชมถึงประสิทธิภาพที่ครอบคลุมประชากรทุกพื้นที่ในประเทศ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์โซลีแดท มาร์ตีเนส ผู้เชี่ยวชาญด้านสาธารณสุข มหาวิทยาลัยชิลีระบุว่า ระบบสาธารณสุขขั้นพื้นฐานของชิลีจะมีศูนย์สุขภาพกระจายไปทั่วประเทศ ซึ่งแต่ละแห่งจะมีหน้าที่ประชากรประมาณ 40,000 คน ขณะเดียวกันเจ้าหน้าที่ประจำศูนย์ก็เป็นบุคลากรที่ได้รับความไว้วางใจจากชาวบ้าน และมีความเชี่ยวชาญในการแจกจ่ายวัคซีน จากประสบการณ์ที่เคยแจกจ่ายวัคซีนอื่นๆ ที่ต้องฉีดเป็นประจำอยู่แล้ว ดังนั้นการแจกจ่ายวัคซีนโควิด-19 จึงไม่ใช่เรื่องที่น่าเป็นห่วงในชิลี