สปสช. เปลี่ยนระบบยืนยันตัวตนผ่านบัตรประชาชน ปิดช่องว่างคลินิกชุมชนอบอุ่นเบิกงบปลอม

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ หรือ สปสช. ดำเนินการอายัดใบบันทึกการให้บริการของคลินิกชุมชนอบอุ่นทั้งหน่วยบริการโรคเมตาบอลิก และทันตกรรม กว่า 5 แสนฉบับ มาตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญเฉพาะ หลังพบการเบิกค่าบริการปีงบประมาณ 2562 ผิดปกติ 74 ล้านบาท โดย สปสช. ตรวจพบความผิดปกติในขั้นตอนหลังการจ่ายเงิน เพราะข้อมูลไม่สอดคล้องกับฐานข้อมูลในระบบ

นายแพทย์การุณย์ คุณติรานนท์  รองเลขาธิการ สปสช. เปิดเผยว่า ครั้งนี้ที่ตรวจพบ เป็นการเลือกตรวจในหน่วยบริการที่ส่งเบิกมากๆ รวม 45 หน่วยงาน และพบว่ามีความผิดปกติ 18 คลินิก และพบว่าข้อมูลไม่น่าเชื่อถือ

โดยเอกสารที่ตรวจสบความผิดปกติ จะมีลักษณะคล้ายๆ กัน ดังนี้

• หน่วยที่ส่งเบิกไม่ตรงกับหน่วยบริการ
• มีการแก้ไขข้อมูลส่วนบุคคล
• 
• แก้ไข้น้ำหนักส่วนสูง ค่าดัชนีมวลกาย
• ความผิดปกติของวันที่คัดกรองและวันเบิก

• ลายมือผู้รับบริการคล้ายๆ กัน และยังคล้ายกับลายมือผู้ให้บริการ  
• ผลตรวจแล็บออกก่อนวันที่รับบริการ
• และพบว่าประชาชนไม่ได้เข้ารับบริการจริงจากการโทรศัพท์สอบถาม

“เราดูแล้ว น้ำหนักส่วนสูง พวกนี้เราทำมาหลายปี ก็เทียบกับปีก่อนๆ บางทีส่วนสูงลดลง หรือน้ำหนักเพิ่มมากๆ ทั้งหมดเขาพยายามทำให้ดัชนีมวลกาย เพิ่มมากขึ้น อันนี้เป็นการตรวจสอบคัดกรองโรคเมตาบอลิก โรคเบาหวานความดัน เราจะมีค่าคัดกรอง 100 บาท ถ้าคัดกรองแล้วดัชนีมวลกายสูง ก็จะให้ตรวจเลือดต่อเพื่อดูเรื่องของไขมันในเลือด ไขมันในเลือด ไตรกลีเซอไรด์ HDL LDL ปรากฏว่าเกือบทุกรายเลยเข้าเกณฑ์การตรวจเลือด เขาจะได้อีก 300 บาท ถ้าเขาทำเยอะๆ มันก็เป็นเงินจำนวนมาก 192,058 ฉบับ เป็นวงเงิน 74 ล้าน พอมารวมกันเยอะๆ ปริมาณเยอะค่าใช้จ่ายก็จะเยอะตาม” นพ.การุณย์ กล่าว

สำหรับระบบการตรวจสอบการจ่ายเงินคลินิกชุมชนอบอุ่นของ สปสช. มีตั้งแต่ก่อนจ่ายและหลังจ่าย เริ่มจากตรวจข้อมูลที่เบิกผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ หากไม่เข้าเกณฑ์จะถูกคัดออก หากเข้าเกณฑ์จะมีการตรวจสอบอีกครั้งโดยเจ้าหน้าที่ กรณีที่ค่าใช้จ่ายสูง จะตรวจสอบย้อนกลับไปที่คลินิกร่วมกับการโทรศัพท์สอบถามผู้รับบริการก่อนการจ่ายเงิน หลังการจ่ายเงินจะมีระบบสุ่มตรวจ และคัดเลือกตรวจ ทำให้พบความผิดปกติ สปสช.จึงอายัดเงินและเรียกเอกสารตรวจสอบ และเพิกถอนสิทธิ์สถานประกอบการที่พบความผิดชัดเจนทันที

การทุจริตที่เกิดขึ้นครั้งนี้นำมาสู่การรื้อย้อนตรวจสอบการเบิกเงินตั้งแต่ปี 2553 โดยมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะตรวจสอบเอกสาร และร่วมกับกรมสอบสวนคดีพิเศษ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ และกองบังคับการปราบปราม ในการลงพื้นที่ตรวจสอบสถานบริการและอายัดเอกสารเพื่อตรวจสอบการทุจริต และดำเนินคดีตามกฎหมาย

นพ.ศักดิ์ชัย กาญจนวัฒนา เลขาธิการ สปสช. กล่าวว่าครั้งนี้เป็นการทำระบบตรวจสอบครั้งใหญ่ โดยระดมคนที่เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการตรวจสอบโดยตรงมา 300 คน แล้วแบ่งบทบาทว่าใครทำอะไร อย่างไร เรื่องนี้อันที่หนึ่งชัดเจนแน่ อันที่สองอาจจะเป็นการผิดพลาดทางเทคนิค อันนี้เป็นส่วนที่เรามีได้พูดคุยกับฝ่ายกฎหมาย ในการตั้งประเด็นเหล่านี้ออกมาเรียบร้อย ถ้าเป็นประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการลงข้อมูล เราก็เปิดโอกาสผู้ให้บริการมาชี้แจง เพื่อที่จะดูว่าข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร และการรื้อระบบตรวจสอบครั้งใหญ่นี้ เป็นผลมาจากระบบการตรวจสอบข้อมูลของ สปสช. เพื่อป้องกันการทุจริตที่ดำเนินการอย่างรัดกุมมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เงินจากภาษีประชาชน ถูกนำไปใช้อย่างคุ้มค่ามากที่สุด

ขณะที่ นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ได้กล่าวถึงเรื่องในในการประชุมบอร์ด สปสช. ว่า “ผมยอมรับไม่ได้ที่จะมีใครมาปู้ยี่ปู้ยำเงินภาษีประชาชนซึ่งรัฐจัดสรรไว้สำหรับให้บริการด้านสุขภาพแก่ทุกคน เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องใหญ่มาก จึงได้สั่งการให้ สปสช. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องช่วยกันตรวจสอบและขยายผล เพื่อนำตัวผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทุจริตทั้งหมดมารับโทษอย่างรุนแรงและเฉียบขาด” 

และเพื่อป้องกันการทุจริตในอนาคต สปสช. วางแนวทางแก้ปัญหา โดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมป้องกันการทุจริตผ่านระบบยืนยันตัวตนแบบอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งเริ่มดำเนินการวันที่ 15 กันยายน 2563 พร้อมตรวจสอบก่อนมนุมัติในรายการที่ค่าใช้จ่ายสูง ซึ่งจะไม่ส่งผลกระทบต่อการรับการรักษาของประชาชน