Squid Game 3 หรือ สควิดเกม เล่นลุ้นตาย 3 จาก Netflix กลับมาอีกครั้งกับภาคสุดท้าย ที่จะปิดฉากการแข่งขันในเกมทุนนิยมสุดดิสโทเปีย ที่ยังคงสื่อสารการดิ้นรน และความสิ้นหวังของเกาหลีใต้ ซึ่งไม่ต่างอะไรจากประเทศทุนนิยมอื่นๆ ได้อย่างครบถ้วน

จากซีซั่นแรก ที่เราได้เห็นภาพประเทศเกาหลีใต้ และระบบทุนนิยมที่พาชนชั้นแรงงานของประเทศ มาอยู่ในเกมเดิมพันชีวิต ซึ่งจัดสรร และควบคุมโดยคนรุ่นก่อน ร่วมกับชนชั้นนำ สู่ซีซั่น 2 ต่อเนื่องถึงซีซั่น 3 ที่ความหมายขยายกว้าง และครอบคลุมยิ่งกว่าเดิม เมื่อมีคนชายขอบ รวมถึงคนที่ถูกมองว่าเป็นความล้มเหลว ในสายตาของสังคมเกาหลีใต้มาเข้าร่วมเพิ่มเติม

***สปอยล์ไม่เยอะ แต่สปอยล์นะ เปิดเผยเนื้อหาบางส่วน ใครยังไม่อยากรู้หนีไป***

[‘คนนอกคอก และ ผู้สูงอายุ’ ในสังคมที่ไร้ความปรานี]

จาก ซองกีฮุน หมายเลข 456 (รับบทโดย อีจองแจ) ผู้กลับเข้ามาสู่เกมการแข่งขัน มาถึงตัวละครใหม่ที่เป็นตัวแทน ของกลุ่มคนที่ถูกผลักไสไปยังขอบสังคม

โจฮยอนจู หมายเลข 120 (รับบทโดย พัคซองฮุน) ทหารสาวประเภทสอง ที่ต้องการเงินเพื่อผ่าตัดแปลงเพศ และย้ายมาอยู่ที่ประเทศไทย คนนอกคอกของสังคมเกาหลี ที่ยังไม่เปิดรับความหลากหลายทางเพศเท่าที่ควร

จางกึมจา หมายเลข 149 (รับบทโดย คังแอชิม) หญิงชราที่เข้าร่วมการแข่งขันเพื่อใช้หนี้ให้ลูกชาย ตัวแทนของผู้สูงอายุที่ทั้งพาประเทศผ่านสงคราม สร้างคนรุ่นต่อมา และกำลังจะกลายเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ แต่กลับถูกทิ้งไว้ข้างหลังในสังคมเกาหลีที่ วยาคติ (Ageism) หรือการเหยียดอายุ กำลังกลายเป็นปัญหามากขึ้นทุกที

พัคยองชิก หมายเลข 007 (รับบทโดย ยางดงกึน) ผู้ชายที่ล้มเหลวในชีวิตทุกด้าน 

หากความสำเร็จของผู้ชายคนหนึ่งในสังคมเกาหลี คือ การมีงานที่เชิดหน้าชูตาพ่อแม่ มีครอบครัวเป็นของตัวเอง เลี้ยงดูบุพการีได้ ยองชิกคือทุกอย่างที่ตรงกันข้าม ไม่มีเมียมีลูก ติดพนัน เป็นหนี้ ทำแม่เดือดร้อนจนต้องมาแข่งเกมเดิมพันชีวิต ทั้งที่อยู่ในวัยเกษียณ

ภาพจาก: Netflix

[ความทะเยอทะยาน และความล้มเหลวของคนรุ่นใหม่]

ที่น่าสนใจคือในสองซีซั่นหลั งเราได้เห็นตัวละครอายุน้อยเพิ่มขึ้นกว่าซีซั่นแรกมาก สะท้อนปัญหาของคนรุ่นใหม่ที่เผชิญกับวิกฤตแห่งความฝันสลาย

อีมยองกี หมายเลข 333 (รับบทโดย อิมชีวาน) ยูทูบเบอร์ด้านการลงทุน อดีตคนหนุ่มที่เคยรวยเร็วจากการซื้อขายคริปโต แต่พังเพราะลงทุนพลาด ซึ่งชีวิตอยู่ในสถานการณ์ที่ชวนให้เรานึกถึง เหตุการณ์ล่มสลาย ของ เหรียญคริปโต TerraUSD และ Luna ในปี 2022 ที่พาหลายคนเจ๊งไปด้วยกัน ไม่ต่างกับ อีมยองกี ที่ลากเอาคนดูอย่างธานอสเจ๊งไปด้วย สะท้อนความทะเยอทะยานของคนรุ่นใหม่

ภาพจาก: Netflix

คิมจุนฮี หมายเลข 222 (รับบทโดย โจยูริ) คุณแม่วัยใส ที่ตั้งใจมาหาเงินเพื่อเลี้ยงลูกลำพัง สะท้อนปัญหาของสังคมเกาหลี ที่การมีลูกกลายเป็นการตัดสินใจที่ไม่ต่างอะไรกับการเอาชีวิตเข้ามาเดิมพัน เพราะคนในสังคมรู้สึกว่า ตัวเองไม่มั่นคงพอที่จะเลี้ยงดูใครนอกจากตัวเอง จนเกิดปัญหา ‘เด็กผี’ (ghost baby) หรือเด็กทารกที่ไม่มีใบแจ้งเกิด และถูกนำไปทิ้ง เพราะพ่อแม่ไม่สามารถเลี้ยงดูไหว

ภาพจาก: Netflix

คังแดโฮ หมายเลข 388 (รับบทโดย คังฮานึล)  ตัวแทนของลูกชายที่โดนประคบประหงม จนไม่สามารถใช้ชีวิตอยู่ในโลกที่โหดร้ายได้ สะท้อนปัญหาของสังคมบูชาชาย

ขณะเดียวกันความคาดหวังก็ทำให้เกิดภาวะความเป็นชายเป็นพิษ (toxic masculinity) ปัญหานี้สะท้อนผ่านตัวละครแดโฮที่เป็นลูกชายคนเดียวในสองชั่วรุ่น (이대독자) ซึ่งมาพร้อมกับแรงกดดัน ของความต้องเป็นคนเข้มแข็งหาญกล้า เป็นผู้นำครอบครัว แต่ในทางกลับกันก็ถูกเลี้ยงมาแบบเท้าไม่แตะดิน จนนำมาสู่การโกหก ซึ่งสุดท้ายทำลายแผนของกีฮุนจนพังไม่เป็นท่า

ภาพจาก: Netflix

[เกมของความสามัคคีในโลกทุนนิยม]

เมื่อเอาส่วนผสมเหล่านี้มารวมกันกับเกมต่างๆ นอกจากเราจะได้เห็นภาพร่างของโลกทุนนิยม เช่นเดียวกับซีซั่น 1 และ 2 แล้ว ยังได้เห็นการเน้นย้ำ ถึงความสำคัญของการ ‘รวมกันเราอยู่’ ซึ่งสะท้อนสังคมที่มีความเป็นคติรวมหมู่ (collectivism) ไม่มีมิตรแท้และศัตรูถาวร ชนิดรวมกันเราอยู่ แต่ถ้าไม่มีพรรคพวกก็จะตกรอบไปเสียง่ายๆ 

การใช้เกมซ่อนหาที่ปกติจะสามารถเล่นเดี่ยวได้ ก็ยังถูกแปลงเป็นเกมที่ต้องใช้ความสามัคคีในครั้งนี้ ทั้งการแบ่งเป็น 2 ทีม ที่ห้ามทำร้ายพวกเดียวกัน การไขกุญแจ ที่ต้องใช้กุญแจที่มีรูปทรงต่างกันกว่าจะไขได้ หรือ เกมกระโดดเชือกที่สามารถผ่านด่านไปคนเดียวได้ แต่หากมีใครขวางทางก็จะทำให้เกิดการสูญเสียมากเกินจำเป็น ซึ่งทั้งหมดนี้ ชี้ไปที่หัวใจของการอยู่ร่วมกันอย่างสามัคคีทั้งสิ้น

ภาพจาก: Netflix

[ภาพลวงตาของประชาธิปไตย ในโลกทนนิยม]

ทว่า สิ่งที่สำคัญที่สุด และถูกเน้นย้ำตลอดเรื่อง คือ ภาพลวงตาของ ‘ประชาธิปไตย’ และ ‘เจตจำนงเสรี’ ในโลกทุนนิยม.

‘ผู้เล่นจะเล่นเกมต่อเพื่อรับเงินรางวัลที่มากขึ้น หรือจะยุติเกมไว้แค่นี้ ทั้งหมดขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของทุกคนครับ ขอให้ทุกคนใช้สิทธิ์อันล้ำค่าตามหลักประชาธิปไตยอย่างเสรีด้วยครับ’ นับเป็นเงื่อนไขของเกม

แม้แต่คนที่อยากพ้นไปจากระบบอันโหดร้ายนี้ พวกเขากลับไม่มีทางเลือก ด้วยหลักของประชาธิปไตย ที่เสียงข้างมากกำหนดอนาคตของทุกอย่าง แม้แต่คนที่ไม่ได้เห็นด้วยก็ต้องรับทั้งผิดและชอบไปกับเกมนี้เช่นกัน

ภาพการถูกตัดสิทธิ์ลงคะแนนกลางๆ ของกีฮุน และทารกน้อย ชวนให้นึกถึงโลกปัจจุบัน สังคมที่ผู้ใหญ่เป็นคนสร้างค้ำจุน และคุ้มครองระบบทุนนิยมที่บีบรัดคนรุ่นหลัง จนเติบโตไม่ได้ หายใจไม่ออก แต่ไร้ทางเลือก นอกจากจะต้องเติบโต และฟันฝ่าไปกับระบบนี้

ภาพจาก: Netflix

[มรดกที่แด่คนรุ่นหลัง]

‘เราไม่ใช่ม้าแข่ง เราเป็นคน คนน่ะ’  การตัดสินใจ และประโยคสุดท้าย ของ ซองกีฮุน ในเรื่อง จึงเป็นสิ่งที่สรุปทางเลือกของมนุษยชาติได้ดีที่สุด ถึงแม้ว่าเราอาจจะล้มระบบไม่ได้ แต่สิ่งที่สำคัญกว่า คือ ทางเลือกของคนที่อยู่ ว่าสิ่งที่เราอยากจะทิ้งไว้เป็นมรดกแก่คนรุ่นหลังคืออะไร เสียสละให้เขาได้ใช้ชีวิตเติบโตอยู่ต่อไป หรือเก็บความสำเร็จไว้ให้ตายไปกับรุ่นเรา

Squid Game 3 จึงไม่ได้เป็นเพียงการปิดฉากเรื่องราวของเกมแห่งความตาย แต่เป็นการเปิดประเด็นคำถามใหญ่ว่า ในโลกที่เจตจำนงเสรีกลายเป็นเพียงภาพลวงตา เราจะเลือกที่จะเป็นมนุษย์ หรือ เป็นม้าแข่งในระบบที่ไร้ความปรานี