หลังมีรายงานข่าว นายวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ นักกิจกรรมด้านเด็กและเยาวชน รณรงค์ป้องกันเอชไอวี และนักเคลื่อนไหวทางการเมืองถูกลักพาตัวโดยกลุ่มชายติดอาวุธกลางกรุงพนมเปญ วันที่ 4 มิถุนายน 2563 มีการแถลงข่าวจากทั้งสำนักงานตำรวจแห่งชาติที่ออกมาบอกว่ายังไม่ได้รับการประสานจากกัมพูชาและ องค์กรด้านสิทธิมนุษยชนร้องขอให้รัฐบาลกัมพูชาสืบสวนเรื่องนี้

ตำรวจแจงยังไม่ได้รับประสานจากกัมพูชา

ไทยรัฐออนไลน์รายงานว่าเช้าวันนี้ (5 มิถุนายน 2563)  พ.ต.อ.กฤษณะ พัฒนเจริญ รองโฆษกสำนักงานตำรวจแห่งชาติยืนยันว่าทราบข่าวจากสื่อว่า นายวันเฉลิม “ถูกอุ้มตัวไป” โดยกล่าวว่า “ยังไม่ทราบสาเหตุว่ามาจากเรื่องอะไร เพราะอยู่นอกราชอาณาจักร”

พ.ต.อ.กฤษณะไม่ได้ให้ความเห็นประเด็นการลักพาตัวมากนัก แต่รายข่าวระบุว่ามียกข้อเท็จจริงว่านายวันเฉลิม เป็นผู้ต้องหาตามหมายจับ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ เมื่อปี 2561 “ส่วนการปฏิบัติการเป็นการดำเนินการของเจ้าหน้าที่กัมพูชา จะเป็นไปตามหมายจับหรือไม่นั้น ตอนนี้ยังไม่มีการประสานงานจากทางกัมพูชา” ไทยรัฐรายงาน

ขณะที่ตำรวจไทยไม่ได้คอนเฟิร์มว่าการจับตัวครั้งนี้เป็นการจับตัวตามหมายจับไทย แต่ก็ไม่มีรายงานเพิ่มเติมว่าสำนักงานตำรวจแห่งชาติคาดหวังจะให้เจ้าหน้าที่กัมพูชาดำเนินการตามหมายจับได้อย่างไรหากผู้ต้องหาตามหมายจับไทยถูกลักพาตัวไปโดยไม่ทราบสาเหตุ

ฮิวแมนไรท์วอช ร้องรัฐบาลกัมพูชาสืบสวนกรณีผู้ลี้ภัยไทยถูกลักพาตัว

เช้าวันนี้ (5 มิถุนายน 2563) ฮิวแมนไรท์วอช  เผยแพร่แถลงการณ์เรียกร้องให้รัฐบาลกัมพูชาสืบสวนกรณีนี้อย่างเร่งด่วน และควรเปิดเผยผลการสืบสวนให้แก่สาธารณชนได้ทราบ

นายแบรด อดัม ผู้อำนวยการฮิวแมนไรท์วอชเอเชียกล่าวว่า “รัฐบาลกัมพูชาควรรีบดำเนินการหาตัววันเฉลิมและทำให้เขาปกป้องเขาให้ปลอดภัยโดยไว”

ในแถลงการณ์ของฮิวแมนไรท์วอชระบุว่าตั้งแต่เหตุการณ์รัฐประหารปี 2557 รัฐบาลไทยมีจดหมายถึงลาว กัมพูชา เวียดนาม อย่างต่อเนื่อง เรียกร้องให้ส่งตัวผู้ลี้ภัยไทยกลับมา ปัจจุบันผู้ลี้ภัยไทยที่เคยอาศัยอยู่ในประเทศข้างต้นหายไปอย่างไร้ร่องรอยอย่างน้อย 8 ราย

“หกปีที่ผ่านมารัฐบาลไทยและกัมพูชาได้มีการทำงานร่วมกันในการจับกุมมิชอบ และบังคับส่งคืนผู้ลี้ภัยกลับประเทศต้นทางโดยผิดกฎหมายระหว่างประเทศ การร่วมมือกันในลักษณะเช่นนี้รวมไปถึงคนที่ได้รับการรับรองจากองค์การเพื่อผู้ลี้ภัยระหว่างประเทศแล้วด้วย ก่อนหน้านี้วันเฉลิมก็บอกกล่าวแค่ฮิวแมนไรท์วอชว่าเขาถูกรัฐบาลไทยสอดแนมอยู่ในกัมพูชาเป็นประจำ” ฮิวแมนไรท์วอชแถลง

“รัฐบาลกัมพูชามีหน้าที่ต้องสืบสวนว่าเกิดอะไรขึ้นกับวันเฉลิม ทำไมเขาถึงถูกเอาปืนจ่อหัวในพนมเปญได้ เขาปลอดภัยหรือไม่” นายแบรด อดัมกล่าว “รัฐบาลประเทศต่าง ๆ และผู้บริจาคควรกดดันรัฐบาลกัมพูชาให้ดำเนินมาตรการต่างๆ ที่จำเป็นเพื่้อหาตัววันเฉลิมกลับมา มิเช่นนั้นอาจจะตกอยู่ในภาวะเสี่ยงกลายเป็นผู้สมรู้ร่วมคิดกับการหายตัวครั้งนี้เสียเอง”

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล : หากเป็นการควบคุมโดยรัฐ ต้องให้ติดต่อทนายความ-แพทย์-ครอบครัว

วันเดียวกัน แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล แถลงขอให้ทางกัมพูชาดำเนินการสืบสวนการหายตัวไปของวันเฉลิมเช่นเดียวกัน โดยระบุว่าหากพบตัวต้องไม่ส่งกลับประเทศไทยเพราะอาจเสี่ยงอันตราย โดยหากเขาอยู่ในการควบคุมตัวของรัฐ ขอให้เป็นสถานที่ควบคุมตัวอย่างเป็นทางการ และต้องสามารถติดต่อทนายความอิสระและครอบครัวได้ทันที

เดวิด กริฟฟิท ผู้อำนวยการ สำนักงานเลขาธิการ แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลแถลงว่าทางการกัมพูชาต้องเร่งสืบสวนกรณีวันเฉลิมถูกลักพาตัว และต้องสืบให้ทราบว่าเขาอยู่ที่ใด ส่วนทางการไทยต้องยืนยันว่าวันเฉลิมถูกจับตามคำร้องขอของตนหรือไม่

“จนกว่าจะมีข้อมูลที่ชัดเจนกว่านี้ ทางการกัมพูชาต้องดำเนินการเรื่องนี้โดยด่วนที่สุด หากพบตัวเขา ต้องไม่ส่งตัวกลับประเทศไทย เนื่องจากเสี่ยงที่จะถูกประหัตประหาร” นายกริฟฟิทกล่าว “หากวันเฉลิมถูกควบคุมตัวอยู่ ทางการกัมพูชาต้องยืนยันว่า เขาอยู่ในการควบคุมของทหารหรือตำรวจ หากเขาอยู่ภายใต้การควบคุมตัวของรัฐ เราขอให้ทางการประกันว่า ได้มีการควบคุมตัวเขาในสถานที่ควบคุมตัวอย่างเป็นทางการ และอนุญาตให้เขาสามารถติดต่อทนายความอิสระ เข้าถึงบริการทางการแพทย์และติดต่อครอบครัวได้ทันที”

นอกจากนี้แอมเนสตี้อินเตอร์เนชันแนลยังชี้ว่า “นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่พลเมืองไทยหายตัวไป หลังแสดงความเห็นทางการเมือง วันเฉลิมมักแสดงความเห็นผ่านโซเชียลมีเดีย การหายตัวไปอย่างกะทันหันของเขาในเหตุการณ์ที่รุนแรง เป็นเรื่องที่น่าตกใจอย่างยิ่ง”

ตำรวจกัมพูชา : เราไม่รู้เรื่อง ไม่รู้จะไปสืบสวนอะไรต่อ

แม้จะมีข้อเรียกร้องจากองค์กรด้านสิทธิมนุษยชนนานาชาติ แต่นายเชคิมคืน โฆษกตำรวจกัมพูชาให้สัมภาษณ์สำนักข่าว AFP ว่าไม่ทราบอะไรเลยเกี่ยวกับการหายตัวไปครั้งนี้ โดยกล่าวว่า “เราไม่รู้เรื่องนี้ แล้วจะให้เราไปสืบสวนอะไร”

ส่วนกรณีที่ฮิวแมนไรท์วอชชี้ว่าที่ผ่านมาผู้ลี้ภัยชาวไทยที่อยู่ในประเทศเพื่อนบ้านหายตัวไปกว่า 8 คน คีวโสภีค โฆษกกระทรวงมหาดไทยกัมพูชากล่าวว่ารายงานของฮิวแมนไรท์วอชอาจเป็น “ข่าวปลอม” เนื่องจาก “ไม่ทราบว่าฮิวแมนไรท์วอชนำข้อมูลมาจากไหน มีข่าวปลอมเยอะแยะเต็มไปหมด”

เส้นทางหมายจับของวันเฉลิม

นายวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ เป็นนักเคลื่อนไหวชาวไทย เป็นที่รู้จักผ่านการทำงานรณรงค์ประเด็นด้านเด็ก เยาวชนและ HIV

ฮิวแมนไรท์วอชระบุว่าเขาร่วมการเคลื่อนไหวแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) ทำให้ถูกเรียกเข้ารายงานตัวหลังมีการรัฐประหารปี 2557 วันเฉลิมปฏิเสธเข้ารายงานตัวและข้ามชายแดนไปอาศัยในประเทศกัมพูชา แต่ก็มีการเคลื่อนไหวผ่านโซเชียลมีเดียอย่างต่อเนื่อง

มิถุนายนปีพ.ศ. 2561 ทางการไทยตั้งข้อหาวันเฉลิมฐานกระทำผิดพรบ.คอมพิวเตอร์ เนื่องจากเชื่อว่าเป็นแอดมินเพจ “กูต้องได้ 100 ล้านจากทักษิณแน่ๆ ”

ระหว่างแถลงข่าวการตั้งข้อหาเจ้าหน้าที่ตำรวจไทยให้คำมั่นว่า “แม้ตัวนายวันเฉลิมจะไม่ได้อยู่ในประเทศไทย แต่ก็ไม่เกินความสามารถของตำรวจที่จะตามจับกุมอย่างแน่นอน”

ตำรวจกล่าวว่าเพจดังกล่าวทำผิดฐาน “นำสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ โดยประการที่น่าจะเกิดความเสียหายต่อความมั่นคงของประเทศ หรือก่อให้เกิดความตื่นตระหนกแก่ประชาชน” จากการโพสต์ 2 โพสต์ที่กล่าวหาว่าเจ้าหน้าที่รัฐเกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติด และกล่าวหาว่าคสช.ทำการ “ดูด 300 หัว เพื่อมาสนับสนุนตนเอง” โดยมีการ “จ่ายเงินค่าดูดและเจรจาพักคดี”

ผู้แชร์โพสต์ดังกล่าว 9 ถูกดำเนินคดีตามพรบ.คอมพิวเตอร์ในช่วงเวลาเดียวกัน จนกระทั่งพฤศจิกายน 2561จำเลย 5 รายให้การรับสารภาพ ส่วนอีก 4 รายยืนยันปฏิเสธ มีการฟ้องจำเลยทั้ง 4 รายที่ให้การปฏิเสธเข้ามาใหม่ คราวนี้ 2 รายให้การรับสารภาพ เหลือเพียง 2 รายที่ยืนยันปฏิเสธเป็นครั้งที่ 2

วันที่ 21 มกราคม 2563 ศาลอาญาพิพากษายกฟ้องเนื่องจากเห็นว่าข้อความดังกล่าวกระทบภาพลักษณ์คสช.เท่านั้น ไม่มีผลต่อความมั่นคงของประเทศ

“หายใจไม่ออก”

วานนี้ (4 มิถุนายน 2020) เวลา 17.54 น. กลุ่มชายติดอาวุธลักพาตัวนายวันเฉลิมขณะกำลังเดินไปซื้ออาหารบริเวณที่พัก นำตัวเขาขึ้นรถสีดำ

เหตุการณ์ดังกล่าวถูกบันทึกโดยกล้องวงจรปิดของอพาร์ทเมนต์และมีพยานเห็นเหตุการณ์จำนวนมาก

สำนักข่าวประชาไทรายงานว่า เพื่อนร่วมงานของวันเฉลิมซึ่งพูดคุยโทรศัพท์กับเจ้าตัวระหว่างที่เกิดเหตุลักพาตัวบอกว่าเขาได้ยินเสียงวันเฉลิมร้องว่า “หายใจไม่ออก” ก่อนที่สายจะถูกตัดไป