GSP คืออะไร ไทยโดนตัดสิทธิครั้งนี้ ไม่ใช่ครั้งแรก

GSP คือสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากร ที่ประเทศพัฒนาแล้วให้กับประเทศกำลังพัฒนาและด้อยพัฒนา โดยลดภาษีสินค้านำเข้าให้ เพื่อให้สินค้าจากประเทศเหล่านี้สามารถแข่งขันกับสินค้าจากประเทศพัฒนาแล้วได้  ไทยเองรับสิทธิ GSP จากหลายประเทศ และที่ผ่านมาก็เคยถูกตัดสิทธิ GSP มาแล้วหลายครั้ง

GSP ย่อมาจาก Generalized System of Preferences คือสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกาการ ที่ประเทศพัฒนาแล้วให้กับประเทศกำลังพัฒนาและด้อยพัฒนา โดยเป็นการลดภาษีสินค้านำเข้าให้ ทั้งนี้ก็เพื่อให้สินค้าจากประเทศกำลังพัฒนาและด้อยพัฒนา สามารถแข่งขันกันสินค้าจากประเทศพัฒนาแล้วได้

โดยสิทธิ GSP นี้ ถือเป็นการให้ฝ่ายเดียว (unilateral) กล่าวคือประเทศที่ให้สิทธิ GSP นั้น ไม่ได้เรียกร้องผลประโยชน์ใดๆ ตอบแทนจากประเทศผู้รับ  แต่การให้สิทธิ GSP นี้ก็เป็นการให้แบบมีเงื่อนไข กล่าวคือประเทศผู้รับจะต้องมีคุณสมบัติเข้าเงื่อนไขต่างๆ ตามที่ประเทศผู้ให้สิทธิกำหนด  เช่นในกรณีของสิทธิ GSP จากสหรัฐฯ จะมอบให้กับประเทศที่มีผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติต่อหัว (GNP per capita) ไม่เกิน 12,735 ดอลลารห์สหรัฐฯ เท่านั้น  โดยล่าสุดในปี 2018 GNP per capita ของไทยอยู่ที่ประมาณ 7,200 ดอลลาร์สหรัฐฯ จึงเข้าเงื่อนไขดังกล่าวนี้ในการรับสิทธิ GSP จากสหรัฐฯ

นอกจากนี้ สำหรับการรับสิทธิจากสหรัฐฯ ยังมีเงื่อนไขอื่นๆ กำหนดไว้อีก เช่น จะต้องมีการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาที่ดีพอ มีการคุ้มครองแรงงานในระดับที่นานาชาติยอมรับ มีการเปิดตลาดสินค้าและบริการอย่างสมเหตุผล รวมถึงหากเป็นประเทศที่มีการก่อการร้ายสากล ก็จะต้องเป็นประเทศที่ให้ความร่วมมือกับสหรัฐฯ ในการต่อต้านการก่อการร้ายด้วย

และไม่ใช่เพียงสหรัฐอเมริกาเท่านั้น ที่ได้ให้สิทธิ GSP กับไทย ที่ผ่านมาไทยเคยรับสิทธิ GSP จากหลายประเทศ ได้แก่ ญี่ปุ่น สวิตเซอร์แลนด์ นอร์เวย์ สหภาพยุโรป ตุรกี แคนานา รวมไปถึงรัสเซียและเครือรัฐเอกราช

อีกทั้งครั้งนี้ ก็ไม่ใช่ครั้งแรกที่ไทยโดนตัดสิทธิ GSP เพราะในปี พ.ศ. 2558 ไทยเคยโดนสหภาพยุโรป ตุรกี และแคนาดา ตัดสิทธิ GSP มาแล้ว  และในช่วงเดือน เม.ย. ปี 2562 นี้เอง ประเทศญี่ปุ่นก็ได้ตัดสิทธิ GSP ที่เคยให้กับไทยไปด้วย

สำหรับการตัดสิทธิ GSP รอบล่าสุดโดยสหรัฐอเมริกานี้ จะกระทบสินค้าทั้งสิ้น 573 รายงาน โดยมีทั้งส่วนที่เป็นสินค้าอุปโภคและบริโภค โดยเฉพาะกลุ่มอาหารทะเลที่โดนยกเลิกสิทธิ GSP ทั้งหมด รวมแล้วเป็นมูลค่ากว่า 1.3 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือประมาณเกือบ 4 หมื่นล้านบาท  การตัดสิทธิ GSP จากสหรัฐฯ ครั้งนี้ จะมีผลจริงในอีก 6 เดือนข้างหน้า นั้นก็คือจะเริ่มในวันที่ 25 เม.ย 2563

ที่มา กรมการค้าต่างประเทศ