‘คุณทองแดง’ ที่สุดของรายละเอียดเล็กๆ แต่ยิ่งใหญ่ในความรู้สึกคนไทยทั้งแผ่นดิน

ภาพพสกนิกรทั่วประเทศเข้าแถวยาวรอถวายดอกไม้จันทน์ที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวง และพระเมรุมาศ 85 แห่งทั่วประเทศ แสดงถึงที่สุดของความจงรักภักดีที่พร้อมเพรียง จากใจที่สำนีกรู้คุณของคนไทยทั่วประเทศ

เมื่อ 70 ปีทรงครองราชย์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ได้ประกอบพระราชกรณียกิจไว้มากมายหลายพันโครงการ และสิ่งนี้ได้หยั่ง ความรักลงรากลึกที่สุดในหัวใจคนไทย

วันที่ 26 ตุลาคม 2560 วันพระราชทานเพลิงพระบรมศพ พระผู้เป็นที่รักยิ่ง จึงเป็นวันแห่งความโศกเศร้า ที่คนไทยจะต้องจดจำไปชั่วนิรันดร์

งานพระราชพิธีทั้งที่ท้องสนามหลวง พระเมรุมาศจำลอง 85 แห่งทั่วประเทศ รวมถึงวัดวาอารามน้อยใหญ่ที่พร้อมใจกันจัดงานถวายความจงรักภักดี ก็ทำได้อย่างพร้อมเพียง และถึงที่สุดของการถวายความอาลัย

เฉกเช่นประติมากรรมน้อยใหญ่รอบพระเมรุมาศ ก็แสดงถึงความอ่อนช้อย ใส่ใจ และเข้าถึงความรู้สึกของประชาชน และเป็นกล่าวขานกันมากในชั่วข้ามคืน ก็คือประติมากรรมคุณทองแดง สุนัขทรงเลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9

โดยคุณทองแดง นับเป็นสุนัขที่กตัญญูและเคียงข้างพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 อย่างสมบูรณ์ที่สุด คุณทองแดงจึงอาจนับว่าเป็นเพื่อน สุนัขที่รู้ใจ และสิ่งนี้จึงกลายเป็นสัญลักษณ์ของความซื่อสัตย์ ผูกพัน อย่างไม่มีข้อสงสัย ดังพระราชปรารภ ความตอนหนึ่งในหนังสือ “คุณทองแดง” ว่า

“ทองแดงเป็นสุนัขที่ไม่ธรรมดา มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะเรื่องความกตัญญูรู้คุณ ทรงยกย่องทองแดงอยู่เสมอ มีสัมมาคารวะ และมีกิริยามารยาทเรียบร้อย เจียมเนื้อเจียมตัว รู้จักที่ต่ำที่สูง เวลาเข้าเฝ้าฯ จะนั่งอยู่ต่ำกว่าเสมอ แม้จะทรงดึงตัวขึ้นมากอด แต่ทองแดงก็จะทรุดตัวลงหมอบกับพื้น และทำหูลู่อย่างนอบน้อม คล้ายกับแสดงอาการว่า ไม่อาจเอื้อม” 

อาจารย์ชิน ประสงค์ อดีตข้าราชการ ผู้เชี่ยวชาญพิเศษด้านประติมากรรม กรมศิลปากรเปิดเผยว่า งานปั้นสุนัขทรงเลี้ยงทั้ง 2 ผลงาน คุณทองแดงและคุณโจโฉ เน้นสื่อให้เห็นถึงความสง่างาม มีมัดกล้าม มีชีวิตชีวา แววตาและท่าทางของคุณทองแดงและคุณโจโฉ สื่อถึงความกตัญญูและความผูกพัน ที่มีต่อในหลวงรัชกาลที่ 9

โดยประติมากรรมคุณทองแดงและโจโฉ สุนัขทรงเลี้ยง ได้นำไปประดับพระเมรุมาศด้านข้างพระจิตกาธาน ฝั่งซ้ายและขวา