รู้ไหม !! ภายใต้ฟุตปาธประเทศไทย ซุกซ่อนอะไรไว้ ?

ฟุตปาธของประเทศไทย นอกจากสุดแสนพิสดารแล้ว ยังขุดหลุมพรางซับซ้อนไว้หลายชั้น ด้วยพื้นผิวอันขรุขระ ไม่เรียบ มีสิ่งกีดขวาง ทำให้เราอยากรู้ว่าภายใต้ฟุตบาทของประเทศไทย มีอะไรซุกอยู่ใต้คอนกรีต และบนคอนกรีต เชิญชวนไปดูว่าสิ่งเหล่านั้นคืออะไร ใช้งานอะไรบ้าง

บางครั้งช่างรับเหมานั้นแสนชุ่ย จะต่อท่อประปาใหม่ ไม่ฝังไว้ใต้ดิน แต่เล่นต่อท่อPB โยงออกมาบนฟุตปาธ จนคนเดินเท้าเดินสะดุดได้ วันเวลาผ่านมานานนับปี กลับไม่มีหน่วยงานไหนรับผิดชอบ

ท่อที่ต่อโยงออกมานี้คือ ท่อPB ผลิตจากเรซินโพลิบิวทิลีน มีน้ำหนักโมเลกุลสูง เป็นวัตถุดิบคุณภาพ ทนต่อสภาวะแวดล้อม เหมาะกับการใช้เป็นท่อน้ำประปาภายในและนอกบ้าน ทนอุณหภูมิได้ถึง – 48 องศาเซลเซียส  มีความยืดหยุ่น ทนต่อสารเคมี ทนต่อแรงดันสูง ทนต่อแรงกระแทก และน้ำหนักเบา

หัวแกละดับเพลิง (fire hydrant) หรือ หัวรับน้ำดับเพลิง วัตถุสีแดงนี้ โผล่ขึ้นจากฟุตปาธ มานานหลายสิบปี ออกลูกออกหลาน ไปสิงสถิตอยู่บนฟุตปาธ เรียกว่าหัวแกละดับเพลิง หน้าตา มีหลายแบบ ต่อกับท่อเมนของการประปา ผลิตจากเหล็กหล่อ ใช้เมื่อมีเหตุฉุกฉิน

หีบกุญแจ ประตูน้ำ (surface box) มีไว้เพื่อเปิดช่อง สำหรับเปิดปิดประตูน้ำใต้ดิน หากไขกุญแจ เปิดฝาออก จะมีช่องว่าง สำหรับแหย่มือลงไปขันประตูน้ำใต้ดิน ส่วนใหญ่ฝังใต้ฟุตปาธ ว่าแต่ใครมีกุญแจไขบ้าง

แอร์วาล์ว (air release valve) คือวาล์วระบายอากาศ เป็นอุปกรณ์สำคัญในระบบท่อส่งน้ำ ทั้งนี้จะมีอากาศปะปนมากับน้ำเสมอ ฟองอากาศพวกนี้จะทำให้ท่อสึกกร่อน และเป็นสนิมได้ร็ว  แอร์วาล์วจึงมีหน้าที่คอยไล่ลมในท่อ ช่วยระบายอากาศให้น้ำในท่อเดินสะดวก แรงดันไม่ตก  โดยส่วนใหญ่มักโผล่พาดบนคอสะพาน  เพราะเป็นจุดติดตั้งที่อยู่สูงสุดในท่อ

ท่อ HDPE คาดฟ้า (ท่อประปา) เป็นท่อพลาสติกคุณภาพสูง ส่วนใหญ่ใช้ต่อกับท่อประปาเส้นหลัก เพื่อเชื่อมกับท่อส่งน้ำสำหรับใช้ในบ้านเรือน มักใช้เดินท่อประปาตามถนน บนตัวท่อมีเส้นคาดสีฟ้า ใช้กับระบบประปา ส่วนท่อคาดเส้นสีส้ม ใช้กับระบบไฟฟ้า

ท่อโพลีเอทิลีน (HDPE) เป็นวัสดุทางเคมีที่มีค่าความหนาแน่นสูง ไม่น้อยกว่า 950 kg./m3  คุณสมบัติ ไม่เปราะ ไม่แตกหักง่าย น้ำหนักเบา โค้งงอได้ ไม่ต้องใช้กาวทาท่อ  รับแรงดันได้ 12.5 – 16 บาร์  อายุการใช้งานยาวนานถึง 50 ปี ปราศจากสารก่อมะเร็ง และโลหะหนักต่างๆ

ตุ๊กตารัดท่อ (mechanical coupling) ใช้สำหรับรัดท่อ เพื่อยึดท่อ และต่อกับอุปกรณ์

รัดแยก หรือ ซัดเดิ้ลแคล้มป์ PB  เป็นอุปกรณ์ข้อต่อเพื่อแยกส่งน้ำจากท่อประปาใหญ่ ต่อเข้าบ้าน

ท่อ PPR (สีเขียว) เป็นท่อน้ำคุณภาพดี ทนทานต่อแรงกระแทก  รองรับแรงดันน้ำได้สูง มีทั้งแบบใช้กับน้ำเย็นและน้ำร้อน เหมาะกับการนำมาเป็นท่อน้ำดื่ม ผลิตจากเม็ดพลาสติกสีเขียว จากยุโรป น้ำหนักเบา ซ่อมแซมง่าย สำหรับรุ่นที่ใช้กับน้ำร้อน คือแบบคาดขาว กับคาดแดง มีคุณสมบัติช่วยลดการยืด/ขยายตัวลง 3 เท่า ทนต่อความดันน้ำได้ถึง 20 บาร์