รูธ กินสเบิร์ก การจากไปของผู้พิพากษา ที่สั่นสะเทือนสหรัฐฯ

การเมืองสหรัฐฯ ที่กำลังอยู่ในศึกเลือกตั้งสหรัฐฯ ในวันที่ 3 พฤศจิกายนนี้ที่ว่าดุเดือดอยู่แล้ว กำลังทวีความร้อนแรงมากขึ้น จากการเสียชีวิตของนางรูธ เบเดอร์ กินสเบิร์ก ผู้พิพากษาศาลสูงของสหรัฐฯ

ทำไมการเสียชีวิตของผู้พิพากษาหญิงคนนี้ถึงกลายเป็นชนวนที่อาจทำให้การเมืองสหรัฐฯ เดือดทะลุปรอทตั้งแต่ก่อนวันเลือกตั้งได้ workpointTODAY สรุปสาระสำคัญเป็นข้อๆ ดังนี้

1. รูธ เบเดอร์ กินสเบิร์ก เป็นผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ ผู้ถูกขนานนามว่าเป็นหญิงแกร่ง และเป็นนักต่อสู้ด้านสิทธิสตรี เธอเพิ่งเสียชีวิตด้วยวัย 87 ปีจากโรคมะเร็ง

2. ผู้พิพากษากินสเบิร์ก เป็นผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ ที่อาวุโสที่สุด และด้วยความที่ผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ มีวาระตลอดชีวิต ทำให้เธอดำรงตำแหน่งนี้มานานถึง 27 ปี

3. ผู้พิพากษากินสเบิร์กมีแนวคิดเสรีนิยม ซึ่งการเสียชีวิตของเธอทำให้หลายฝ่ายจับตาถึงแนวโน้มการตัดสินของคณะผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ ในอนาคต

4. ผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ มีอยู่ทั้งหมด 9 คน มีบทบาทสำคัญในการตัดสินชี้ขาดกรณีที่เป็นข้อขัดแย้งของสังคม เช่น สิทธิการทำแท้งและการแต่งงานของคนเพศเดียวกัน โดยแบ่งเป็น 2 ฝ่าย คือฝ่ายอนุรักษ์นิยมและฝ่ายเสรีนิยม ซึ่งก่อนการเสียชีวิตของผู้พิพากษากินสเบิร์ก มีผู้พิพากษาที่มีแนวคิดอนุรักษ์นิยมมากกว่าสายเสรีนิยม โดยมีคะแนนต่างกัน 1 เสียง

5. การเสียชีวิตของผู้พิพากษากินสเบิร์กที่มีแนวคิดเสรีนิยม จึงทำให้ฝ่ายเสรีนิยมในคณะผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ หายไปอีก 1 เสียงโดยปริยาย

6. เป็นที่ทราบกันดีว่า นายโดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ มีแนวคิดอนุรักษ์นิยม โดยตลอดวาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี เขาได้แต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ 2 คน คือนายนีล กอร์ซัส เมื่อปี 2560 และนายเบรตต์ กาวานอว์ เมื่อปี 2561 ซึ่งมีแนวคิดอนุรักษ์นิยมทั้งคู่

7. ขณะเดียวกันอำนาจการลงมติเห็นชอบยังขึ้นอยู่กับสมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ ซึ่งในตอนนี้พรรครีพับลิกัน ฝ่ายเดียวกับประธานาธิบดีทรัมป์ ครองเสียงข้างมากอยู่

8. ท่าทีจากประธานาธิบดีทรัมป์ และพรรครีพับลิกัน มีความชัดเจนว่า ต้องการเร่งเสนอชื่อแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ คนใหม่ ให้สำเร็จก่อนที่ประธานาธิบดีทรัมป์จะหมดวาระ เพื่อให้คะแนนในองค์คณะผู้พิพากษาศาลสูงของฝ่ายอนุรักษ์นิยมทิ้งห่างฝ่ายเสรีนิยมเป็น 6-3 ทำให้การผลักดันกฎหมายของฝ่ายเสรีนิยมในอนาคตยากขึ้น

9. ในตอนนี้มีความพยายามของฝ่ายตรงข้ามประธานาธิบดีทรัมป์ ที่ยกการตัดสินใจของวุฒิสภาเมื่อปี 2559 ซึ่งไม่เห็นชอบการแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงที่เสนอโดยอดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา โดยอ้างว่า ไม่ควรแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ ในปีเดียวกับที่มีการเลือกตั้งมาใช้ และเสนอว่าให้ตำแหน่งผู้พิพากษาศาลสูงสหรัฐฯ ว่างไปก่อนจนกว่าประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนใหม่จะสาบานตน

10. เช่นเดียวกับผู้พิพากษากินสเบิร์ก ที่มีรายงานว่า เธอได้เขียนจดหมายทิ้งไว้ก่อนเสียชีวิตไม่กี่วัน ร้องขอให้อย่าเพิ่งแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงจนกว่าจะได้ประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนใหม่

11. แม้องค์คณะผู้พิพากษาส่วนใหญ่จะมีแนวคิดอนุรักษ์นิยม แต่ไม่ได้หมายความว่า จะเห็นพ้องกับแนวคิดอนุรักษ์นิยม พรรครีพับลิกันหรือประธานาธิบดีทรัมป์ทุกครั้ง โดยเฉพาะในช่วงหลังมานี้มีหลายคำตัดสินที่ฝ่ายประธานาธิบดีทรัมป์แพ้ เช่นกรณีที่ศาลสูงสหรัฐฯ ไม่เห็นชอบให้รัฐหลุยเซียนาจำกัดสิทธิการทำแท้ง เพราะมองว่าขัดต่อรัฐธรรมนูญ เป็นต้น

12. การแต่งตั้งผู้พิพากษาศาลสูงคนใหม่จึงเป็นเหมือนศึกประลองกำลังยกสำคัญระหว่างขั้วการเมืองเดโมแครตกับรีพับลิกัน ก่อนการเลือกตั้งวันที่ 3 พฤศจิกายนนี้