อ.ธรณ์ โพสต์ 11 ข้อ เข้าใจ “ฉลาม”

ประเด็นคือ- นักวิทยาศาสตร์ทางทะเล แสดงความเห็น 11 ประเด็นหลักเกี่ยวกับ ฉลามในทะเลไทย หลังเกิดกรณีแชร์ภาพนักท่องเที่ยวได้รับบาดเจ็บ คาดว่าถูกฉลามกัดที่หัวหิน

จากกรณีที่มีการแชร์ภาพนักท่องเที่ยวได้รับบาดเจ็บบริเวณข้อเท้า ขณะเล่นน้ำที่บริเวณหาดทรายน้อย บ้านหนองแก อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ โดยมีการสันนิษฐานว่า อาจถูกฉลามกัดนั้น

ด้านผศ.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก แสดงความเห็นเกี่ยวกับฉลามไว้อย่างน่าสนใจหลายประเด็น ตลอดจนข้อมูลเชิงสถิติคนโดนฉลามกัดในประเทศไทย ดังนี้

ผศ.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ในเรื่องของฉลามที่ประจวบ ขอให้ความคิดเห็นในฐานะนักวิทยาศาสตร์ทางทะเลครับ

อันดับแรก ผมไม่ทราบว่าเป็นการกัดของฉลามหรือไม่ เพราะไม่ได้เห็นบาดแผลโดยละเอียด ต้องสอบถามกับผู้ที่เห็นหรือผู้รักษา

อย่างไรก็ตาม ผมอยากให้ความเห็นเกี่ยวกับฉลามไว้ดังนี้

1) ฉลามเป็นส่วนสำคัญของระบบนิเวศ เป็นผู้ล่าคอยควบคุมสัตว์ที่อ่อนแอกว่า หากไม่มีฉลาม ระบบนิเวศทางทะเลย่อมเกิดผลกระทบ

2) ฉลามในเมืองไทยถูกล่าไปมาก แต่แน่นอนว่าก็ยังพอมีเหลือโดยเฉพาะฉลามขนาดเล็กหรือลูกฉลาม

มีผู้นำคลิปฉลามที่ว่ายเข้ามาในน้ำตื้น โดยบอกว่าอยู่แถวนั้น ฉลามที่เห็นในคลิปไม่ใช่ฉลามหูดำ แต่อาจเป็นลูกฉลามหัวบาตร

ฉลามหัวบาตรพบในทะเลไทยทั้งสองฝั่ง เมื่อโตเต็มที่อาจยาวเกิน 2 เมตร มีรายงานว่าจู่โจมคนในต่างประเทศ แต่ไม่เคยมีรายงานในไทย (เท่าที่พิสูจน์ได้)

ฉลามหัวบาตรที่พบในอ่าวไทย ส่วนใหญ่อยู่แถวจังหวัดชุมพร สมัยก่อนที่กองชุมพร (เกาะเต่า) มีฉลามหัวบาตรขนาด 1-1.5 เมตรเข้ามาเป็นประจำ กลายเป็นจุดทึ่นักดำน้ำสนใจไปดู

3) ฉลามขนาดเล็กและลูกฉลามบางครั้งว่ายเข้ามาในน้ำตื้นช่วงน้ำขึ้น/น้ำลง ทั้งในอ่าวไทยและอันดามัน มีคนพบเห็นเป็นประจำ บางครั้งก็เป็นข่าว เช่นเมื่อไม่กี่วันก่อน

4) ฉลามขนาดใหญ่ เช่น ฉลามขาว ไม่พบในไทย ฉลามที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ระดับสูง เช่น ฉลามเสือ แทบไม่มีใครเจอในเมืองไทยแล้ว (ผมเคยเจอครั้งสุดท้ายเมื่อกว่า 20 ปีก่อน) อาจพบตามแพปลาบ้าง แต่นับว่าน้อยมาก และบางครั้งไม่ได้จับมาจากทะเลไทย

5) รายงานฉลามจู่โจมมนุษย์ในเมืองไทยถึงขั้นเสียชีวิต เป็นเรื่องที่เกิดในอดีตหลายสิบปีมาแล้ว (เรื่องของนายแฉล้มกับฝรั่งที่ศรีราชา ก่อนผมเกิด)

6) ในช่วงหลายสิบปีหลังจากนั้น มีรายงานว่ามีคนโดนฉลามกัด โดยดูจากบาดแผล อาจมีอยู่บ้าง เพราะเมื่อมีนักท่องเที่ยวมากขึ้น โอกาสที่ฉลามจะเจอคนก็มีมากขึ้น อย่างไรก็ตาม แต่ละปีมีการเล่นน้ำนับร้อยล้านครั้งในทะเลไทย แต่มีข่าวคนโดนฉลามกัด 1-2 ปีครั้ง อัตราส่วนน้อยมาก

7) การกัดของฉลามในช่วงยี่สิบปีที่ผ่านมา ล้วนเป็นการกัดที่เท้า เป็นร่องรอยจากฉลามขนาดเล็ก มักเข้ามาหากินในน้ำตื้น ว่ายเลียบตามพื้น เมื่อเห็นเท้าคนเล่นน้ำก็อาจกัด เพราะเข้าใจผิดคิดว่าเป็นปลา เมื่อรู้ว่าไม่ใช่ก็ว่ายจากไป ไม่ใช่พยายามเข้ามากัดซ้ำแล้วซ้ำอีกเหมือนในภาพยนตร์

8) ไม่มีใครเสียชีวิตหรือบาดเจ็บสาหัสจากการกัดของฉลามในเมืองไทยในระยะเวลาหลายสิบปีที่ผ่านมา

9) ยังไม่มีเหตุการณ์ที่ฉลามจู่โจมซ้ำในพื้นที่เดิม ยกเว้นกรณีที่เกิดขึ้นเมื่อกว่า 50 ปีก่อน อย่างไรก็ตาม ไม่มีใครสามารถรับรองได้ว่าจะไม่เกิด ผมเพียงนำสถิติมาให้ทราบ

10) สำหรับผม เคยเจอฉลามมาเยอะ ในภาพที่เห็นก็เป็นภาพถ่ายของผมช่วงที่ฉลามเข้ามาหาตอนดำน้ำ ผมไม่กลัวฉลาม แต่แน่นอนว่าเป็นเรื่องเฉพาะตัว

11) ในต่างประเทศที่พบฉลามขนาดใหญ่ เช่น ออสเตรเลีย แอฟริกา บางหาดมีคำเตือนเรื่องฉลามอยู่บ้าง บางแห่งที่มีฉลามขนาดใหญ่เข้ามาประจำก็อาจมีข่ายกันฉลาม แต่ข่ายดังกล่าวบางครั้งก็ติดปลาหรือสัตว์น้ำอื่น

สุดท้ายคือ ฉลามอยู่ในทะเล เป็นบ้านของเขา และเขาไม่ได้ตั้งใจทำร้ายเราครับ

ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก FB. Thon Thamrongnawasawat