วัคซีนโควิด-19 ผลข้างเคียงต่ำเมื่อใช้จริง

วัคซีนโควิด-19 ที่มีการใช้งานจริงอย่างแพร่หลาย นอกจากจะทำให้เห็นประสิทธิภาพในการต้านไวรัสโควิด-19 หลังฉีดวัคซีนแล้ว ยังพบผลข้างเคียงรุนแรงในผู้ได้รับวัคซีนจำนวนหนึ่ง แต่ถือว่าอยู่ในสัดส่วนที่น้อยมาก เมื่อเทียบกับปริมาณผู้ได้รับวัคซีนทั้งหมด วันนี้ workpointTODAY รวบรวมข้อมูลที่หลายประเทศเปิดเผย นำมาสรุปมาให้ได้อ่านกัน

⚫️ วัคซีนไฟเซอร์-โมเดอร์นา

รัฐบาลสหรัฐฯ เปิดเผยข้อมูลเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมาว่า วัคซีนโควิด-19 ของบริษัทไฟเซอร์ (Pfizer) และบริษัทโมเดอร์นา (Moderna) ซึ่งในตอนนั้นมีการฉีดให้ประชาชนแล้ว 13 ล้านโดส พบผู้ได้รับวัคซีนมีอาการข้างเคียง 6,994 คน โดยในจำนวนนี้แทบทั้งหมด เป็นอาการข้างเคียงไม่รุนแรง ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ตามปกติหลังการฉีดวัคซีน ได้แก่ ปวดหัว เวียนศีรษะหรืออ่อนแรง

อย่างไรก็ตาม มีผู้ได้รับวัคซีนจำนวนไม่มากเกิดผลข้างเคียงชนิดรุนแรงหลังการฉีดวัคซีนของไฟเซอร์และโมเดอร์นา ซึ่งพัฒนาด้วยเทคโนโลยี mRNA เป็นเทคโนโลยีใหม่ของโลก ไม่เคยมีการพัฒนาวัคซีนในรูปแบบนี้มาก่อน

โดยอาการรุนแรงตามการประเมินของรัฐบาลสหรัฐฯ หลังได้รับวัคซีนของไฟเซอร์และโมเดอร์นา คืออาการภูมิแพ้ (anaphylaxis) อย่างไรก็ตาม อัตราส่วนผู้ที่อาจมีอาการรุนแรงนี้อยู่ในระดับต่ำมาก คืออยู่ที่ 4.5 คน ต่อผู้ได้รับวัคซีน 1 ล้านคน

ขณะที่ล่าสุดมีรายงานว่า รัฐบาลอิสราเอลกำลังตรวจสอบกรณีผู้ได้รับวัคซีนโควิด-19 ของไฟเซอร์ มีอาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ซึ่งรัฐบาลอิสราเอลเปิดเผยว่า พบผู้ป่วยด้วยอาการนี้หลักสิบคน ต่อจำนวนผู้ได้รับวัคซีนแล้วกว่า 5 ล้านคน และจนถึงขณะนี้ยังไม่สรุปชัดเจนด้วยว่า อาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบมีความเชื่อมโยงกับวัคซีนไฟเซอร์หรือไม่

⚫️ วัคซีนจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน

เมื่อวันที่ 12 เมษายนที่ผ่านมา ศูนย์ป้องกันและควบคุมโรคสหรัฐฯ (CDC) ออกแถลงการณ์พบผู้ได้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิดฉีดเข็มเดียวของบริษัทจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน (Johnson & Johnson) จำนวน 6 ราย มีอาการเลือดแข็งตัว โดยทั้งหมดเป็นผู้หญิงอายุตั้งแต่ 18-48 ปี หลังดำเนินการฉีดในสหรัฐฯ ไปแล้วมากกว่า 6.8 ล้านโดส จนทำให้รัฐบาลสหรัฐฯ ต้องระงับการใช้วัคซีนจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสันชั่วคราว แล้วเดินหน้าสอบสวนความเชื่อมโยง

จนกระทั่งเมื่อวันที่ 23 เมษายนที่ผ่านมา ทางการสหรัฐฯ กลับมาอนุญาตใช้วัคซีนจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสันอีกครั้ง โดยยอมรับว่า วัคซีนดังกล่าวดูเหมือนจะมีความเชื่อมโยงกับอาการเลือดแข็งตัว แต่สัดส่วนที่พบผลข้างเคียงอยู่ในระดับต่ำมาก คือพบผู้มีอาการข้างเคียงเลือดแข็งตัวอยู่ที่ราว 1.9 คน ต่อผู้ได้รับการฉีด 1 ล้านคน ขณะที่กลุ่มเสี่ยงเกิดผลข้างเคียงเลือดแข็งตัวที่สุด คือผู้หญิงอายุ 18-49 ปี มีสัดส่วนเกิดอาการดังกล่าว 7 คนต่อผู้ได้รับวัคซีน 1 ล้านคน

อย่างไรก็ตาม ทางการสหรัฐฯ บังคับให้จอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน ต้องเขียนกำกับถึงความเสี่ยงในอัตราที่ต่ำมากต่อการเกิดอาการเลือดแข็งตัว เพื่อเตือนผู้ได้รับวัคซีนให้ทราบถึงผลข้างเคียง

⚫️ วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า

หน่วยงานกำกับด้านยาประจำสหภาพยุโรป ออกมายืนยันว่า มีความเป็นไปได้ที่อาการเลือดแข็งตัวจะเชื่อมโยงกับการได้รับวัคซีนโควิด-19 ของบริษัทแอสตร้าเซนเนก้า (AstraZeneca) สอดคล้องกกับการพบอาการลักษณะเดียวกันหลังฉีดวัคซีนจอห์นสัน แอนด์ จอห์นสัน เนื่องจากวัคซีนของทั้งสองบริษัทใช้วิธีการพัฒนารูปแบบเดียวกัน

ผลข้างเคียงที่พบจากการใช้วัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า ทำให้บางประเทศ เช่น เดนมาร์ก ประกาศยุติการใช้วัคซีนโควิด-19 ยี่ห้อนี้ ขณะที่หลายชาติในยุโรปอนุญาตให้ใช้งานวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าต่อ แต่กำหนดเงื่อนไขด้านอายุสำหรับผู้ฉีดวัคซีนยี่ห้อนี้

อย่างไรก็ตาม หน่วยงานกำกับด้านยาแห่งสหภาพยุโรปยืนยันว่า ผลข้างเคียงเลือดแข็งตัวหลังได้รับวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้า อยู่ในระดับที่ต่ำมากเมื่อเทียบกับประสิทธิภาพต้านไวรัสโควิด-19 ขณะที่รายงานในสหราชอาณาจักร พบผู้ได้รับวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้ามีอาการเลือดแข็งตัวอยู่ที่ 4 คน ต่อผู้ได้รับวัคซีน 1 ล้านคน